بعد از عمل اسلیو معده، بدن وارد مرحلهای از سازگاری متابولیک میشود. در ماههای اول و دوم، محدودیت حجم معده و تغییرات هورمونی باعث کاهش شدید اشتها و جذب مواد مغذی میشود. اما از ماه سوم به بعد، سیستم گوارش کمکم ثبات بیشتری پیدا میکند و بیمار میتواند رژیم غذایی متنوع تر و متعادلی داشته باشد.
در این مرحله، هدف دیگر صرفا کاهش وزن نیست؛ بلکه جلوگیری از ریزش مو، ضعف، کمبود ویتامینها، تثبیت سوخت و ساز بدن و ایجاد عادت های غذایی صحیح اهمیت بیشتری پیدا میکند. رژیم ماه سوم بعد از اسلیو باید ضمن کمک به روند کاهش وزن، از تحلیل عضلانی و کمبود ریزمغذیها هم پیشگیری کند.
در این مقاله بهطور کامل بررسی میکنیم که در ماه سوم بعد از عمل اسلیو، چه غذاهایی مجاز هستند، چه نکاتی باید رعایت شود و چطور میتوان تعادل بین کاهش وزن و سلامت عمومی بدن را حفظ کرد.
ماه سوم پس از عمل اسلیو، مرحلهی گذار از رژیم نرم به غذاهای سفره است. هدف رژیم در این ماه فقط کاهش وزن نیست، بلکه ایجاد تعادل بین کاهش وزن و حفظ سلامت عمومی بدن است. اصلیترین اهداف تغذیهای در ماه سوم اسلیو معده شامل:
پروتئین مهمترین جزء در رژیم غذایی ماه سوم اسلیو است. پس از جراحی اسلیو، جذب مواد مغذی کاهش مییابد و در صورت کمبود پروتئین، احتمال ریزش مو، ضعف عضلانی، تأخیر در ترمیم زخمها و کاهش ایمنی بدن افزایش پیدا میکند. مقدار توصیهشده حدود ۶۰ تا ۹۰ گرم پروتئین در روز است که بر اساس شرایط هر فرد تغییر میکند. مرغ و ماهی، تخم مرغ، لبنیات کم چرب، حبوبات پخته، سویا و پودر پروتئین از منابع پروتئینی خوب محسوب میشوند.
در دو ماه اول بعد از اسلیو، فیبر غذایی محدود میشود تا از نفخ و انسداد جلوگیری شود. اما در ماه سوم باید بهآرامی سبزیجات و میوه های تازه وارد برنامه غذایی شوند تا عملکرد رودهها به حالت طبیعی برگردد.
در این مرحله باید مکملهای غذایی به تناسب شرایط هر فرد استفاده شوند. زیرا هنوز دریافت غذایی کم بوده و تامین کننده نیازهای بدن نیست. ویتامین B۱۲، آهن، کلسیم و ویتامین D رایج ترین مکمل هایی هستند که معمولا در افراد مختلف باید مورد استفاده قرار گیرند.
هدف دیگر رژیم ماه سوم بعد از اسلیو، آموزش مجدد بدن و ذهن است. از جمله مهمترین رفتارهایی که باید اصلاح شود عبارتند از:
• جویدن کامل غذا
• آهسته غذا خوردن
• پرهیز از نوشیدن مایعات همراه با وعدهها
• توقف غذاخوردن قبل از سیری و پرخوری نکردن
• عدم مصرف نوشیدنی ها پرکالری
• کاهش مصرف تنقلات
در ماه سوم، روند کاهش وزن کندتر اما پایدارتر میشود. در این دوره تمرکز روی افزایش کیفیت تغذیه و دریافت متعادل انرژی است، نه صرفا کم کردن وزن. در این ماه تا حدود ۷۵۰ کالری به صورت روزانه با رعایت اصول تغذیه صحیح میتوانید دریافت کنید.
در ماه سوم بعد از عمل اسلیو باید کم کم به الگوی طبیعی غذا خوردن برگردید. در این مرحله معده ظرفیت بیشتری نسبت به دو ماه اول دارد، اما هنوز توانایی پذیرش وعدههای حجیم یا غذاهای سنگین را ندارد. بنابراین باید در انتخاب مواد غذایی دقت کنید تا هم کاهش وزن ادامه پیدا کند و هم بدن دچار مشکل نشود.
در این مرحله، بهتر است روزانه ۵ تا ۶ وعده کوچک مصرف کنید. هر وعده باید بین ۶۰ تا ۱۲۰ میلیلیتر (حدود یک چهارم تا نصف لیوان کوچک) باشد. خوردن حجم زیاد در یک وعده باعث احساس فشار در معده، تهوع، حتی استفراغ و بزرگ شدن معده میشود.
جویدن کامل غذا و صرف زمان حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه برای هر وعده، یکی از مهمترین اصول رژیم غذایی در ماه سوم اسلیو است. این کار علاوه بر اینکه به هضم بهتر غذا و فشار کمتر به دستگاه گوارش کمک میکند، به معده هم فرصت میدهد تا پیام سیری را به مغز ارسال کرده و از پرخوری جلوگیری شود.
مایعات باید حداقل ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل یا بعد از وعده غذایی مصرف شوند. نوشیدن آب یا سایر مایعات همراه با غذا باعث پر شدن سریع معده و احساس تهوع میشود. نوشیدن مایعات گازدار هم کماکان ممنوع است.
در رژیم ماه سوم اسلیو، اولویت همچنان با غذاهای پروتئینی است تا نیاز بدن تامین شود. مصرف منابع پروتئینی باکیفیت مانند تخم مرغ، ماهی، گوشت مرغ، لبنیات کم چرب، گوشت قرمز بدون چربی، سویا و حبوبات کاملا پخته توصیه میشود.
در ماه سوم میتوان بهصورت تدریجی از سبزیجات و میوه های تازه که بافت نرمی دارند استفاده کرد. در مصرف میوه ها و سبزیجات باید به این نکته توجه کنید که حتما به طور کامل جویده شوند تا حاوی قطعات سفت و سخت نباشند. میتوانید به صورت رنده یا اسموتی شده از آنها استفاده کنید.
غذاهای چرب یا پرقند باعث احساس سنگینی، تهوع، عدم تحمل غذا و سندرم دامپینگ میشوند. همچنین نوشیدنیهای گازدار ممکن است فشار داخل معده را افزایش دهند و نباید استفاده شوند.
مصرف روزانهی مولتی ویتامین، ویتامین B۱۲، کلسیم، آهن، بیوتین و ویتامین D باید طبق نظر مشاور و متخصص تغذیه ادامه پیدا کند تا از بروز کم خونی و پوکی استخوان جلوگیری شود.
در این ماه همچنان لازم است بیمار با متخصص تغذیه و جراح خود در ارتباط باشد تا در صورت مشاهدهی علائمی مانند ریزش موی غیر عادی، خستگی مفرط، یبوست، تهوع مداوم یا سایر علائم برنامه غذایی یا داروهای مصرفی اصلاح شود.
در رژیم ماه سوم عمل اسلیو شناخت معده هنوز حساس است و پرخوری یا انتخاب غذای نامناسب میتواند باعث تهوع، استفراغ و درد یا مشکلات دیگر شود. شناخت دقیق غذاهای مجاز و غیرمجاز در این مرحله برای حفظ سلامت، جلوگیری از عوارض گوارشی و ادامهی کاهش وزن ضروری است.
در این ماه، میتوانید به تدریج از بیشتر گروههای غذایی استفاده کنید، اما باید غذاها همچنان باید به صورت پخته، نرم و کم چرب باشند.
۱. منابع پروتئینی
مرغ، بوقلمون و ماهی
گوشت قرمز بدون چربی
تخم مرغ
لبنیات کم چرب مثل شیر، ماست، پنیر و دوغ بدون گاز
حبوبات کاملا پخته مثل عدس
سویا
پودر پروتئین
۲. سبزیجات مجاز
کدو، هویج، اسفناج، سیب زمینی، کرفس و چغندر پخته
کاهوی رنده شده
سبزی خوردن
خیار و کدو سبز بدون پوست
۳. میوه های مجاز
میوه های نرم مثل موز، طالبی، هلو، شلیل، گرمک
سیب و گلابی بدون پوست
خرما بدون پوست
آبمیوه طبیعی
۴. غلات
برنج نرم، بلغور گندم یا جو، سیب زمینی پخته، ماکارونی و انواع نان
در این مرحله، برخی غذاها هنوز برای معده سنگین هستند و میتوانند باعث تهوع، نفخ یا انسداد شوند. باید تا ماه چهارم یا پنجم از مصرف آنها خودداری کنید.
۱. غذاهای سفت و خشک
نان برشته
مغزیجات و دانه ها
گوشت های کاملا پخته نشده
ته دیگ
۲. غذاهای چرب و سرخ کردنی
سیبزمینی سرخکرده
سوسیس و کالباس
فست فود ها
خامه و کره زیاد
کتلت
۳. خوراکیهای قندی و شیرین
کیک، شیرینی، آب میوه صنعتی، شربت و شکلات
۴. نوشیدنی های گازدار و پرکافئین
نوشابه
دلستر
دوغ گازدار
قهوه غلیظ مثل اسپرسو
۵. سبزیجات نفاخ
کلم
پیاز
ترب
ذرت خام
در ادامه یک نمونه برنامه روزانه برای بیماری که در ماه سوم پس از عمل اسلیو قرار دارد آورده شده است:
صبحانه:
۱ عدد تخم مرغ آب پز شده + ۱۰ گرم نان تست نرم
میان وعده:
نصف هلو بدون پوست
نصف موز
نصف اسکوپ پروتئین وی
ناهار:
۶۰ گرم مرغ آب پز شده + ۱ قاشق غذاخوری برنج + نصف هویج پخته
عصرانه:
۳ قاشق غذاخوری ماست
نصف عدد سیب پوست کنده
نصف اسکوپ پروتئین وی
شام:
۶۰ گرم ماهی پخته + ۱۰ گرم نان تست نرم + ۱/۴ لیوان اسفناج پخته
آخر شب:
نصف لیوان شیر بدون لاکتوز