مواد غذایی ضد سرطان سینه

محمدحسن میعادفر، متخصص تغذیه و رژیم درمانی | به روز رسانی: ۰۲ آذر ۱۴۰۴

چه به تازگی سرطان سینه در شما تشخیص داده شده باشد و چه با سرطان سینه متاستاتیک (گسترش‌یافته) رو به رو باشید، طبیعی است که نگرانی‌های زیادی در شما وجود داشته باشد. در چنین شرایطی، همه افراد تمایل دارند هرکاری از دستشان برمیاید انجام دهند تا بدن را برای مقابله با سلول های سرطانی تقویت کنند.
  
یکی از مهم ترین عواملی که به تقویت قوای بدن کمک میکند، داشتن یک رژیم غذایی مناسب است. تغذیه صحیح کمک می‌کند مواد مغذی لازم برای تقویت سیستم ایمنی، حفظ انرژی و مقاومت بدن را دریافت کنید. درمان سرطان سینه می‌تواند باعث خستگی، ضعف، کاهش اشتها و کاهش انرژی شود. در چنین شرایطی شاید میل کمتری به غذا داشته باشید، اما درست در همین زمان است که برنامه غذایی شما بیش از همیشه اهمیت پیدا می‌کند. در این زمان اگرچه ممکن است اشتهای چندانی نداشته باشید، اما انتخاب غذای درست می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت، از تحلیل عضلات پیشگیری، انرژی روزانه‌تان را تأمین، روند بهبود را سریع تر کند و نهایتا عوارض درمان را کاهش دهد.
 
اما این رژیم باید شامل چه غذاهایی باشد؟ و از چه غذاهایی باید دوری کرد؟ در ادامه غذاهای مفید برای سرطان سینه و غذاهایی که بهتر است از آن‌ها پرهیز شود برای شما آورده شده است. پیش از معرفی غذاهای مفید و مضر، لازم است اصول زیر را در برنامه روزانه خود رعایت کنید.

در دوره درمان سرطان سینه، بدن شما برای حفظ عملکرد، تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از کاهش وزن ناخواسته به کالری کافی و تغذیه منظم نیاز دارد. بنابراین مهم است که در طول روز چند بار غذا بخورید (۳ تا ۴ وعده غذایی و ۳ تا ۴ میان وعده) و از تمام گروه‌های غذایی اصلی مثل نان و غلات، میوه ها، سبزیجات، غذاهای پروتئینی، چربی های مفید و لبنیات کم چرب استفاده کنید. وعده های غذایی در حجم کم و دفعات بیشتر چندین مزیت برای شما دارد. از جمله اینکه فشار روی دستگاه گوارش را کمتر میکند، جذب مواد مغذی بیشتر میشود و احتمال عوارض گوارشی مثل تهوع و استفراغ را کاهش میدهد.
 
بهترین شاخص برای اینکه ببینید به اندازه کافی غذا میخورید یا نه، کنترل وزن است. توصیه میکنیم که در هفته یک یا دو بار خود را وزن کنید و اگر وزن شما هر هفته کاهش پیدا میکند حتما با مشاور تغذیه در این مورد صحبت کنید.

پروتئین یکی از مهم‌ترین درشت مغذی‌ها در طول دوره درمان سرطان سینه است، زیرا به حفظ توده عضلانی، افزایش قوای بدن، تقویت سیستم ایمنی و بهبود روند ترمیم بافت‌های آسیب دیده کمک می‌کند. نیاز پروتئین هر فرد وابسته به عوامل مختلفی مانند سن، وزن، قد، سطح فعالیت و شرایط بدن است. اما در دوران سرطان و درمان آن، نیاز بدن به پروتئین افزایش پیدا می‌کند.
 
منابع پروتئینی باکیفیت بالا عبارتند از:
• تخم مرغ
• مرغ و ماکیان
• ماهی ها
• لبنیات کم چرب
• حبوبات و مغزیجات
• سویا و ترکیبات آن *
 
* در گذشته تصور بر این بود که سویا میتواند خطر بروز سرطان سینه را افزایش دهد، اما مطالعات جدید نشان میدهند مصرف ایزوفلاون های سویا با کاهش خطر بروز سرطان سینه و جلوگیری از بازگشت سلولهای سرطانی موثر است.

نوشیدن آب کافی همیشه ضروری و مهم است، اما در دوران درمان سرطان سینه اهمیت آن چند برابر می‌شود. بسیاری از عوارض شایع درمان مانند استفراغ، اسهال، بی اشتهایی یا تب می‌توانند بدن را به سرعت دچار کم آبی کنند. به‌طور کلی، در دوران درمان سرطان سینه توصیه میکنیم روزانه ۲ تا ۳ لیتر آب بنوشید. همواره آب ساده بهترین انتخاب است، اما از سایر نوشیدنی های بدون کافئین هم میتوانید استفاده کنید. از آنجایی که ممکن است طی درمان احساس تشنگی دچار اختلال شود، در طول روز حتی اگر احساس تشنگی ندارید، جرعه جرعه آب بنوشید.
 
تنظیم دما و فشار خون، حفظ تعادل الکترولیت‌ها، جلوگیری یا کاهش یبوست، کمک به عملکرد بهتر ارگان‌های مختلف بدن برای دفع سموم و مواد زائد، افزایش انرژی، جلوگیری از خستگی شدید و کمک به سیستم ایمنی از جمله مزایای نوشیدن آب کافی است.

استفاده از مواد غذایی مفید در سرطان سینه از راه های مختلف مثل کاهش التهاب، حفظ وزن مناسب و تقویت سیستم ایمنی به بدن کمک میکنند. در نظر داشته باشید هیچ مکملی نمی‌تواند جایگزین یک رژیم غذایی متنوع و غنی از مواد غذایی کامل شود. شما باید رنگین کمانی از میوه‌ها و سبزیجات را وارد برنامه غذایی خود کنید.
 
رنگ‌های مختلف در میوه‌ها و سبزیجات نشان دهنده میزان فیتوکمیکال‌ها (ترکیبات گیاهی فعال) است. این ترکیبات طبیعی نقش مهمی در سلامت بدن و کمک به سلول ها در مقابله با سرطان سینه دارند. مصرف روزانه این ترکیبات به شما کمک زیادی میکند تا به درمان سرطان سینه کمک کنید. در جدول زیر مهم ترین فیتوکمیکال‌ها و خوراکی‌های حاوی آن‌ها که در سرطان سینه مفید هستند آورده شده است:

در کنار مصرف روزانه مواد غذایی مفید در سرطان سینه، لازم است بدانید کدام خوراکی‌ها می‌توانند به سلامت شما آسیب بزنند یا خطر التهاب و کم‌ آبی را افزایش دهند. توصیه‌های دقیق غذایی باید طبق شرایط اختصاصی شما باشد، اما به‌طور کلی در دوران درمان سرطان سینه و پس از آن لازم است از مواد غذایی زیر پرهیز کنید:
 
• گوشت، مرغ و ماهی نیم پز
• تخم مرغ عسلی یا غذاهایی که حاوی تخم مرغ خام هستند مثل مایونز
• لبنیات غیر پاستوریزه
• غذاهایی که بیش از ۳ تا ۴ روز در یخچال مانده
• غذاهایی که بیش از ۲ تا ۴ ساعت در دمای محیط مانده است
• میوه ها و سبزیجاتی که ضد عفونی نشده اند
• مقدار زیاد کافئین به علت دفع آب بدن
• نوشیدنی های حاوی الکل
• گوشت قرمز به مقدار زیاد
• چربی های حیوانی

در دوران درمان سرطان سینه مشکلاتی مانند تهوع، تغییر حس چشایی، زخم‌ دهان، بی اشتهایی و... ممکن است غذا خوردن را برای شما دشوار کند. اگر با چنین عوارضی مواجه هستید و دریافت کالری کاهش یافته یا دچار کاهش وزن شده اید، حتماً با مشاور یا متخصص تغذیه صحبت کنید.
 
توصیه ما این است که حتی اگر در حال حاضر با مشکل غذایی خاصی مواجه نیستید، با یک مشاور یا متخصص تغذیه درمورد برنامه غذاییتان صحبت کنید. داشتن برنامه غذایی منظم میتواند به شما در موارد زیر کمک بسیار زیادی کند:
• تامین مواد مغذی کافی برای بدن
• کنترل وزن و جلوگیری از افزایش یا کاهش ناخواسته وزن
• تقویت سیستم ایمنی
• جلوگیری از بازگشت سلول‌های سرطانی
• تامین آب مورد نیاز بدن
• جلوگیری از تحلیل عضلانی بدن