غذاهای مضر برای تنبلی تخمدان و تخمدان پلی کیستیک

محمدحسن میعادفر، متخصص تغذیه و رژیم درمانی | به روز رسانی: ۲۰ اسفند ۱۴۰۳

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان یکی از شایع‌ ترین اختلالات هورمونی در زنان است که با مشکلاتی مانند نامنظم بودن قاعدگی، افزایش وزن، مقاومت به انسولین، آکنه و رشد موهای زائد همراه است. از آنجا که این بیماری ارتباط نزدیکی با سطح انسولین و تعادل هورمونی دارد، رژیم غذایی مناسب می‌تواند تأثیر زیادی در مدیریت علائم آن داشته باشد. در این مقاله غذاهای مضر برای تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک را برای شما ذکر کرده ایم.

کربوهیدرات‌های تصفیه‌ شده و قندهای ساده می‌توانند باعث افزایش ناگهانی قند خون و مقاومت به انسولین شوند که یکی از عوامل اصلی تشدید سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان است. مقاومت به انسولین می‌تواند منجر به افزایش تولید انسولین در بدن شود که نهایتا باعث عدم تعادل هورمونی، افزایش وزن و تشدید علائم PCOS خواهد شد. در نتیجه باید از مصرف مواد غذایی زیر خودداری کنید.

نوشیدنی‌های قندی:
• نوشابه‌های گازدار
• آبمیوه‌های صنعتی یا حتی طبیعی
• نوشیدنی‌های انرژی‌ زا
• چای شیرین
• دلستر
• شربت

کربوهیدرات‌های تصفیه‌ شده:
• نان سفید و بدون سبوس
• برنج سفید
• ماکارونی معمولی
• پاستا
• رشته

شیرینی‌ها و دسرهای صنعتی:
• کیک و بیسکویت
• دونات و کروسان
• بستنی‌
• شکلات‌
• آبنبات
• ژله

شما میتوانید از جایگزین های سالم این مواد غذایی مثل نان سبوسدار، برنج قهوه ای یا برنج مخلوط با حبوبات و سبزیجات، ماکارونی سبوسدار، میوه های تازه، چای تلخ و... در رژیم غذایی تنبلی تخمدان استفاده کنید.

لبنیات پرچرب می‌تواند در برخی از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) باعث افزایش سطح هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) شود. این افزایش هورمونی ممکن است علائم تنبلی تخمدان مانند آکنه، رشد موهای زائد (هیرسوتیسم) و نامنظم بودن قاعدگی را تشدید کند. علاوه بر این، لاکتوز موجود در لبنیات می‌تواند سطح قند خون را افزایش دهد و در صورت مصرف بیش از اندازه در برخی از افراد باعث افزایش مقاومت به انسولین شود، که یکی از مشکلات اساسی در تنبلی تخمدان است.

لبنیات مضر برای تنبلی تخمدان که باید پرهیز شوند:
• ماست موسیر
• خامه
• سرشیر
• کره
• پنیرهای چرب و فرآوری شده مثل پنیر پیتزا یا پنیر خامه ای

بجای موارد ذکر شده میتوانید به مقدار متعادل از انواع لبنیات کم چرب مثل شیر، ماست و بخصوص ماست پروبیوتیک، پنیر فتا، دوغ و کشک کم نمک استفاده کنید.

گوشت‌های فرآوری شده و غذاهای سرخ شده سرشار از چربی‌های ناسالم، مواد نگهدارنده، سدیم و ترکیبات التهاب زا هستند. این ترکیبات می‌توانند باعث افزایش التهاب بدن، اختلال در تعادل هورمونی و تشدید مقاومت به انسولین شوند که در زنان مبتلا به تنبلی تخمدان باعث بروز مشکلات بیشتری خواهد شد. پس از مصرف غذاهای مضر زیر در تنبلی تخمدان خودداری کنید.

گوشت‌های فرآوری شده:
• سوسیس و کالباس
• همبرگرهای صنعتی
• ناگت های آماده
• هات داگ
• بیکن

غذاهای سرخ شده:
• مرغ سوخاری
• سیب زمینی سرخ کرده
• چیپس
• اسنک‌
• پفک
• قارچ سوخاری
• بادمجان سرخ شده

سعی کنید از مواد غذایی تازه (گوشت مرغ، ماهی، بوقلمون و...) و روش های سالم تر پخت و پز مثل کبابی، گریل کردن، آب پز کردن، بخار پز کردن، استفاده از سرخ کن های بدون روغن و... استفاده کنید.

چربی‌های ترانس و چربی‌های اشباع می‌توانند باعث افزایش التهاب، افزایش وزن، به هم خوردن تعادل هورمونی و تشدید مقاومت به انسولین شوند که در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک مشکلات بسیار زیادی ایجاد میکند. این چربی‌ها همچنین سطح کلسترول بد (LDL) را افزایش داده و کلسترول خوب (HDL) را کاهش می‌دهند که سلامت قلب را نیز به خطر می‌اندازند. این چربی ها در غذاهای سرخ شده و فست فودها که پیشتر در موردشان صحبت کردیم به مقدار زیاد یافت میشوند. زیرا طی فرایند سرخ کردن ساختار چربی ها به شکل ترانس تغییر شکل پیدا میکند. علاوه بر این در مواد غذایی زیر هم میتوانید مقدار زیادی از این چربی ها را پیدا کنید.

• مارگارین یا کره گیاهی
• روغن‌های نباتی جامد
• غذاهای صنعتی مثل بیسکوییت، کراکر یا کیک
• انواع شیرینیجات
• چربی گوشت یا گوشت های پرچرب

سعی کنید از جایگزین های سالم تر مثل روغن زیتون بکر یا فرابکر، روغن آووکادو، روغن دانه ها و سایر روغن های مایع استفاده کنید. در نظر داشته باشید که چربی ها بخاطر انرژی زیادی که دارند به راحتی باعث افزایش وزن شما میشوند، پس در مصرف آنها تعادل را رعایت کنید.

مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین به مقدار زیاد و استفاده از الکل می‌تواند تعادل هورمونی را برهم بزند، سطح کورتیزول (هورمون استرس) را افزایش دهد، سطح استروژن و آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه) را بیشتر کند و باعث تشدید مقاومت به انسولین شود. در نتیجه جزو مواد مضر برای تنبلی تخمدان به شمار میروند. این ترکیبات می‌توانند علائمی مانند نامنظمی قاعدگی، افزایش وزن، آکنه و خستگی مفرط را تشدید کنند. پس از مصرف مواد زیر در تنبلی تخمدان خودداری کنید:

• نوشیدنی های الکلی (شراب، آبجو و...)
• قهوه
• اسپرسو
• چای پررنگ
• نوشیدنی های انرژی زا
• شکلات
• نسکافه

در عوض میتوانید از سایر دمنوش های مفید مثل زنجبیل، بابونه، چای سبز، دمنوش رازیانه، قهوه بدون کافئین یا چای کمرنگ استفاده کنید.

علاوه بر رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم، کنترل استرس و خواب کافی هم نقش مهمی در تعادل هورمون‌ها و بهبود عملکرد تخمدان‌ها دارند. این عوامل به کاهش مقاومت به انسولین، تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش علائم تنبلی تخمدان کمک می‌کنند. ایجاد تغییرات کوچک اما مستمر در سبک زندگی، نتایج چشمگیری در سلامت تخمدان‌ها خواهد داشت.