کبد مسئول اصلی تصفیه بدن است، کبد سموم وارد شده به بدن را به ترکیبات بی خطر تبدیل میکند، خون شما را پاکسازی میکند، متابولیسم مواد غذایی و دارو ها را بر عهده دارد و تولید برخی از پروتئین های حیاتی بدن را بر عهده دارد. با توجه به نقش بسیار مهم کبد در پاکسازی بدن، انباشته شدن مواد زیان آور در کبد یا آسیب به آن میتواند بدن شما را از تعادل خارج کند.
احتمالا شما هم تبلیغات ترکیبات سم‌زدا یا دتاکس های زیادی را در شبکه های اجتماعی مختلف دیده باشید که ادعا میکنند کبد شما را سم زدایی یا پاکسازی میکنند. حتی برخی از این تبلیغات پا را فراتر گذاشته و ادعا دارند که ترکیبات سم زدای آنها میتواند آسیب وارد شده به کبد را هم ترمیم کرده و عملکرد کبد را به حالت طبیعی بازگردانند. در این مقاله میخواهیم درباره پاکسازی کبد: از افسانه تا واقعیت صبحبت کنیم و ببینیم که چقدر این ادعاها درست هستند. و در انتها راه های اصلی پاکسازی کبد را برای شما بیان میکنیم.
اولین افسانه‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که میگوید پاکسازی کبد برای سلامت شما ضروری است شما باید به صورت روزانه از ترکیبات دتاکس یا سم زدا استفاده کنید تا کبد سالمی داشته باشید. تولید کنندگان این ترکیبات ادعا میکنند که حتی پس از پرخوری یا مصرف ترکیبات زیان آور مثل نوشیدنی های الکلی میتوانید با مصرف دتاکس ها کبد را پاکسازی کنید.
متاسفانه این ادعا تنها یک افسانه است و اثرگذاری ترکیبات دتاکس در هیچ مطالعه ای مورد بررسی و راستی آزمایی قرار نگرفته است. از طرفی استفاده روزانه از برخی ترکیبات مورد استفاده در دتاکس ها مثل عصاره خارمریم که برای محافظت از کبد مفید است میتواند باعث آسیب به سایر اندام ها شود. از این توصیه به مصرف روزانه آن در هیچ منبع علمی بیان نشده است.
پس اولا مصرف روزانه ترکیبات سم زدای کبد توصیه نمیشود و در ثانی ترکیبات سم زدا نمیتوانند از کبد شما در برابر مصرف ترکیبات زیان آور مثل الکل محافظت کنند.
در تبلیغ بسیاری از ترکیبات دتاکس گفته میشود که کاملا طبیعی و سالم بوده و میتوانند به کاهش وزن شما هم کمک کنند! گرچه هیچ مطالعه ای در این زمینه هم صورت نگرفته است اما واضح و مبرهن است که مصرف روزانه برخی ترکیبات میتواند به کبد شما آسیب برساند. زیرا کبد مسئول متابولیسم مواد مغذی است و اگر بیش از اندازه دریافت شوند در کبد انباشته شده و باعث مسمومیت میشوند. پس ترکیبات دتاکس نه‌تنها کاملا ایمن و بی خطر نیستند بلکه در کاهش وزن شما هم تاثیر چندانی ندارند.
هیچ سند عملی مبنی بر اینکه شما با مصرف ترکیبات پاکسازی کننده کبد بتوانید کبد چرب را برطرف کنید یا آسیب های وارد شده به کبد را درمان کنید وجود ندارد. در واقع درمان بسیاری از آسیب های کبد راه هایی غیر از مصرف دتاکس ها هستند. به طور مثال برای هپاتیت باید حتما واکسینه شوید یا داروهای آن را مصرف کنید، راه درمان کبد چرب الکلی قطع مصرف نوشیدنی های الکلی است، در هپاتیت سی حتما باید داروهای خوراکی آن مصرف شود و در کبد چرب غیر الکلی اصلاح سبک زندگی خط اول درمان بیماری است.
آمار شیوع چاقی در آمریکا در حال نزدیک شدن ۵۰% از جمعیت است. اگر کاهش وزن به این سادگی بود و تنها با مصرف یک ترکیب دتاکس وزن شما کاهش پیدا میکرد، شیوع چاقی در آمریکا روز به روز در حال افزایش نبود. شما باید هوشیار باشید و گول تبلیغات گول زننده را نخورید. تاکنون شواهدی مبنی بر اینکه مصرف ترکیبات پاکسازی کننده کبد باعث کاهش وزن شوند وجود ندارد و حتی داروهایی هم که جهت واکنش وزن مورد تایید قرار گرفته اند به تنهایی نمیتوانند باعث کاهش وزن شوند.
برای پاکسازی کبد راه های عملی زیادی وجود دارد تا بتوانید کبد را از سموم انباشته شده یا چربی های ذخیره شده در آن پاکسازی کنید. باید به این نکته توجه داشته باشید که پاکسازی کبد مستلزم زمان است و باید صبر و حوصله به خرج دهید. همانطور که کبد شما یک شبه از چربی یا سموم انباشته نشده است، یک شبه هم پاکسازی نخواهد شد.
بسیاری از سموم و مواد شیمیایی در بافت چربی ذخیره میشوند. کبد نیز سموم یا داروهای وارد شده به بدن را تجزیه کرده و در سلول های چربی خود ذخیره میکند. از این رو کاهش وزن آهسته میتواند به تدریج این سموم را آزاد کرده و از بدن خارج کند. در نظر داشته باشید که کاهش وزن سریع میتواند باعث آزاد شدن مقدار زیادی از این سموم شده و به کبد شما آسیب برساند.
مصرف قند و شکر و ترکیبات حاوی آنها مثل نوشابه، شیرینی، شربت، کیک و... اجازه نمیدهد که چربی های کبد از آن خارج شوند. از این رو اگر به دنبال پاکسازی کبد هستید نباید این ترکیبات را در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
خود را مقید به نوشیدن آب زیاد کنید. نوشیدن آب کافی به بدن کمک میکند تا برخی از سموم آزاد شده در کبد را از طریق ادرار دفع کنید. شما باید روزانه به قدری آب بنوشید که رنگ ادرار شما به سمت زرد روشن متمایل شود. این مسئله بخصوص در روزهای گرم سال یا در ورزشکاران بسیار با اهمیت است.
سبزیجات غیر نشاسته ای حاوی ویتامین ها و املاحی هستند که خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و از سلول های کبد در برابر سموم و رادیکال های آزاد محافظت میکنند. از این رو سعی کنید روزانه ۴ تا ۵ واحد از این سبزیجات در برنامه غذایی خود استفاده نمایید. گوجه فرنگی، کاهو، کرفس، اسفناج، جعفری، ریحان، نعنا، گشنیز، پیاز، سیر، پیازچه، خیار و... از جمله سبزیجات مفید برای شما هستند.
نوشیدنی های الکلی دشمن کبد بوده و حتی مصرف مقدار کمی از آنها هم میتواند باعث آسیب به بافت کبد شود. از این رو باید از مصرف آن ها خودداری کرده و به هیچ وجه به سمت آنها نروید. نوشیدن الکل به تنهایی میتواند سبب افزایش چربی کبد و بیماری کبد چرب شود.
فعالیت بدنی با سوزاندن چربی های ذخیره شده در بدن شما را به سمت سلامتی پیش میبرد. ورزش کردن چربی های کبد را برای تولید انرژی میشکند و در نتیجه کبد شما از سلول های چربی پاکسازی میشود. علاوه بر این سموم ذخیره شدن در این چربی ها هم از بدن خارج میشوند و به افزایش سلامت کبد کمک بسیار زیادی میکند.
محمدحسن میعادفر، متخصص تغذیه و رژیم درمانی
آیا رژیم مدیترانه‌ای مبتواند به درمان کبد چرب کمک کند؟
چطور کبد خود را پاکسازی کنیم؟
چطور کبد چرب را به صورت کامل درمان کنیم؟
داروهای گیاهی مناسب برای درمان کبد چرب
درمان کبد چرب در کم کاری تیروئید با رژیم غذایی امکان پذیر است؟
تنها راه قطعی درمان کبد چرب استفاده از رژیم غذایی مناسب است
لیست غذاهایی که در کبد چرب نباید مصرف شوند.
آیا رژیم کتو برای کبد چرب مفید است؟
.webp)
.svg){kind=icon}
.svg){kind=icon}
