غذاهای مضر برای کبد چرب

محمدحسن میعادفر، متخصص تغذیه و رژیم درمانی | به روز رسانی: ۰۸ شهریور ۱۴۰۳

کبد چرب از بیماری هاییست که اخیرا بسیار شیوع پیدا کرده و علت بروز آن در بسیاری از افراد سبک زندگی غلط و رژیم غذایی نامناسب است. کبد چرب به راحتی قابل درمان است اما هرچه از مدت زمان آن بگذرد درمان کبد چرب سخت تر شده تا نهایتا به جایی میرسد که کبد به طور کامل از کار افتاده شده و باید پیوند کبد انجام شود.
پس اگر شما هم به کبد چرب مبتلا هستید بهتر است که سریعتر به فکر درمان آن باشید. یکی از مواردی که در درمان کبد چرب باید رعایت کنید اصلاح برنامه غذایی و استفاده از رژیم مناسب برای کبد چرب است. برخی از غذاها برای این بیماری نامناسب هستند و تا حد امکان باید از مصرف آنها خودداری کرده یا میزان آنها را به حداقل برسانید. در ادامه لیست غذاهای مضر برای کبد چرب یا غذاهای ممنوعه برای کبد چرب را مشاهده میکنید:

به طور کلی غذاهای سرخ شده مثل سیب زمینی سرخ شده از غذاهای مورد علاقه کبد شما نیستند. کبد مسئول شکستن چربی ها برای تولید انرژی است و زمانی که کبد شما چرب شده باشد نمیتواند حجم زیادی از چربی را تحمل کند و مصرف سیب زمینی سرخ شده باعث افزایش فشار روی کبد خواهد شد. اما نکته دیگری که در مورد سیب زمینی سرخ شده وجود دارد این است که عادت به مصرف آن میتواند باعث افزایش التهاب بدن شده و کبد را به سمت سیروزه شدن پیش ببرد. پس اگر به دنبال درمان بیماری خود هستید باید سیب زمینی سرخ شده را از رژیم غذایی کبد چرب کنار بگذارید.

چربی های اشباع و ترانس از مضرترین مواد غذایی برای کبد چرب هستند. از آنجایی که در پیتزا هر دو نوع چربی اشباع و ترانس به وفور یافت میشود بهتر است که از انواع پیتزا در رژیم غذایی خود استفاده نکنید. اگر زمانی خواستید برای تنوع کمی پیتزا بخورید مراقب باشید که پیتزای سوسیس، کالباس، پپرونی و... نباشد. زیرا گوشت های فراروری شده به خودی خود حاوی چربی اشباع و ترانس زیادی بوده و برای کبد چرب ضرر بیشتری دارند.

همبرگر یکی دیگر از انتخاب های نامناسب برای افرادیست که به کبد چرب مبتلا هستند. همبرگر از دو جهت برای کبد چرب مضر است، یکی اینکه در روغن زیادی سرخ میشود و دوم میزان چربی بالای گوشت قرمز است. از آنجایی که چربی گوشت از نوع اشباع است و طی فرایند سرخ شدن میزان زیادی اسید چرب ترانس تولید میشود پس نباید در رژیم غذایی کبد چرب مصرف شود.
برخی افراد از پنیر آب شده هم روی همبرگر خود استفاده میکنند که ضرر آن را برای کبد دوچندان میکنند. پس اولا نباید همبرگر استفاده کنید و در ثانی اگر زمانی هم خواستید مصرف کنید حتما بدون پنیر باشد.

خامه سرشار از چربی اشباع است که از شیر گرفته میشود. بخاطر چربی بالایی که خامه دارد، کالری زیادی هم برای بدن شما فراهم میکند و اجازه نمیدهد که بدن شما از ذخایر چربی خودش برای تولید انرژی استفاده کند. پس همانند سایر غذاهایی که حاوی چربی اشباع هستند، خامه هم باید در رژیم غذایی کبد چرب محدود شده و زیاد استفاده نشود.
در این بین خامه قنادی که حاوی قند زیادی هم هست ضرر دوچندان دارد و فردی که به کبد چرب مبتلاست نباید به سمت خامه قنادی یا غذاهایی که در آن خامه قنادی استفاده شده برود.

همانند بسیاری از چربی های جانوری، کره هم سرشار از چربی اشباع بوده و در برای افراد مبتلا به کبد چرب مضر است. به طور کلی سعی کنید از چربی لبنیات مثل کره یا سرشیر استفاده نکنید. توصیه میکنیم بجای کره از روغن زیتون استفاده کنید که دارای محتوای امگا ۳ بالا و آنتی اکسیدان ها مختلف است که به کاهش التهاب بدن کمک کرده و درصورت مصرف به اندازه در درمان بیماری کبد چرب موثر است.

کیک، شیرینی، کلوچه و سایر غذاهای اینچنینی هم برای کبد چرب مضر هستند. این غذاها علاوه بر اینکه حاوی مقدار زیادی قند ساده هستند، در تهیه آنها از چربی های جامد هم استفاده شده که ضرر آنها را برای کبد بیشتر میکند. در افراد سالم توصیه میکنیم که حداکثر ۵% از کالری دریافتی شما باید از کربوهیدرات های ساده باشد که در افراد مبتلا به کبد چرب همین میزان هم توصیه نمیشود. بجای استفاده از این ترکیبات ناسالم و مضر، از میوه های تازه استفاده کنید.

نوشابه، دلستر، آبمیوه و سایر نوشیدنی های قند دار به سرعت جذب بدن شده و موجب افزایش گلوکز خون میشوند. افزایش ناگهانی گلوکز با ترشح مقدار زیادی انسولین همراه است. انسولین قند اضافه را وارد سلول های کبد میکند و در آنجا به چربی تبدیل میشوند. از این رو استفاده از نوشیدنی های قند دار باعث میشود که انباشت چربی در کبد افزایش پیدا کرده و موجب بدتر شدن وضعیت کبد چرب میگردد. پس اگر به دنبال درمان کبد چرب هستید نباید از نوشیدنی های قندی استفاده کنید.

کله پاچه از غذاهای محبوب ایرانیست که اغلب افراد آن را دوست دارند. البته کله پاچه بسیار چرب بوده و برای افرادی که مشکلات قلبی عروقی داشته یا اینکه به کبد چرب مبتلا هستند اصلا غذای مناسبی نیست. اگر کبد شما چرب شده باید در مصرف کله پاچه احتیاط کنید و مصرف آن را به زمانی که بیماری شما کاملا بهبود پیدا کرد موکول کنید.

ترکیبات که در کوکو یا کتلت استفاده میشود عموما ترکیبات مضری نیستند. مسئله‌ای که باعث میشود کوکو یا کتلت برای کبد چرب مناسب نباشد نحوه تهیه آنهاست. عموما ما ایرانی ها برای تهیه کوکو یا کتلت آنها را در مقدار زیادی روغن سرخ میکنیم و روغن زیادی جذب آنها میشود. این میزان چربی برای افرادی که بیماری کبدی دارند مناسب نیست و طبیعتا نباید استفاده شود. اگر تمایل به مصرف کوکو یا کتلت در برنامه غذایی خودتان داشته باشید باید آنها را با روغن بسیار کم تهیه کرده یا از دستگاه های سرخ کن بدون روغن استفاده کنید.

نوشیدنی های الکلی از جمله زیان آور ترین ترکیبات برای کبد هستند. الکل دشمن اصلی سلول های کبدی است و به تنهایی میتواند عامل بروز کبد چرب باشد. نوشیدنی های الکلی از طریق مکانیسم های مختلفی باعث تاثیر روی کبد و چرب‌تر شدن آن میشوند. از این رو افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند باید جدا از مصرف انواع نوشیدنی های الکلی خودداری کنند. نه‌تنها افراد مبتلا به کبد چرب، بلکه افراد سالم هم اگر به فکر سلامتی خود هستند نباید از نوشیدنی های الکلی استفاده کنند.

دل، جگر و سایر اعما و احشا حاوی چربی بسیار زیادی هستند و عمده این چربی ها هم از انواع اشباع است. از آنجایی که افراد مبتلا به کبد چرب نباید به مقدار زیادی از این نوع چربی ها استفاده کنند بهتر است که مصرف دل، جگر و سایر اعما و احشا را محدود کرده و صرفا در حد ماهی یکبار برای تنوع یا رفع هوس استفاده کنید.

ساندویچ های گرم عموما در روغن سرخ میشوند و جزو غذاهای سرخ شده محسوب میگردند که برای افراد مبتلا به کبد چرب مضر هستند. اما سوسیس، هات داگ، کوکتل و سایر گوشت های فراوری شده علاوه بر چربی زیادی که دارند، حاوی ترکیبات مضر دیگری از جمله نیتریت، چربی ترانس و سدیم هم هستند که مصرف زیاد این ترکیبات باعث آسیب به کبد میگردد. پس از مصرف گوشت های فراوری شده مثل مواردی که گفته شد چه به صورت خام و چه سرخ شده خودداری کنید.

انواع مربا یا مارمالاد بخاطر قند زیادی که دارد نباید جزو روتین غذایی در رژیم کبد چرب باشد. این مواد غذایی ارزش غذایی زیاده نداشته و صرفا قند زیادی را برای بدن شما فراهم میکنند. اگر تمایل به مصرف میوه ها دارید، از میوه های تازه استفاده کنید و از انواع میوه های مربا شده، کمپوت یا مارمالاد استفاده نکنید.

مصرف زیاد برنج سفید و نان بدون سبوس عامل بسیاری از مشکلات سلامت ما ایرانی ها هستند. این ترکیبات کربوهیدراته بخاطر شاخص گلیسمی بالایی که دارند به سرعت جذب بدن شده و سبب افزایش قند خون و به دنبال آن ترشح زیاد انسولین میشود و نهایتا چربی کبد افزایش پیدا میکند. اگر به بیماری کبد چرب مبتلا هستید باید مصرف برنج سفید و نان بدون سبوس را کاهش داده و آن‌ها را با برنج قهوه‌ای و نان سبوس‌دار جایگزین کنید. در نظر داشته باشید که حتی نان سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای هم کربوهیدرات زیادی دارند و نباید در مصرف آنها زیاده روی کنید.