مواد غذایی کم پتاسیم

محمدحسن میعادفر، متخصص تغذیه و رژیم درمانی | به روز رسانی: ۰۷ اردیبهشت ۱۴۰۴

پتاسیم یک ماده معدنی ضروری برای عملکرد طبیعی عضلات، اعصاب، قلب و سایر اندام های بدن است. در حالت عادی توصیه میشود که روزانه در حدود ۴۰۰۰ میلی گرم پتاسیم از طریق رژیم غذایی دریافت کنید. اما در بعضی بیماری‌ها مثل نارسایی کلیه، مشکلات قلبی، مصرف برخی داروهای خاص و... میزان پتاسیم خون ممکن است افزایش پیدا کند که بسیار خطرناک است. در این شرایط، پیروی از یک رژیم کم پتاسیم اهمیت زیادی پیدا میکند. در شرایط خاص دریافت پتاسیم باید کمتر از ۳۰۰۰ یا ۲۰۰۰ میلی گرم در روز باشد.

افزایش بیش از حد پتاسیم در خون میتواند موجب ضربان قلب نامنظم، ضعف عضلانی و ایست قلبی شود. در ادامه لیست مواد غذایی کم پتاسیم برای شما آورده شده است:

مواد غذایی کم پتاسیم را میتوان بر اساس مقدار پتاسیم آنها به چند دسته تقسیم کرد. چربی ها از جمله روغن ها مثل روغن زیتون، روغن کلزا، روغن آفتابگردان و یا کره، خامه و چربی گوشت کمترین میزان پتاسیم را دارند و در هر ۵ گرم از آنها تنها ۱۰ میلی گرم پتاسیم وجود دارد.

پس از چربی ها، قندهای ساده مثل قند، شکر، عسل، ژله، دلستر، لیموناد و... کمترین میزان پتاسیم را دارند که در هر واحد حدود ۲۰ میلی گرم است.

نان و غلات بدون سبوس هم پتاسیم کمی دارند و در ۳۰ گرم از آنها تنها حدود ۳۵ میلی گرم پتاسیم وجود دارد. نان، برنج، گندم، ماکارونی، جو دو سر و سایر غلات جزو غذاهای کم پتاسیم هستند. و نهایتا گوشت ها (گوشت قرمز، ماکیان، ماهی) و تخم مرغ کمترین مقدار پتاسیم را دارند که در هر ۳۰ گرم حدود ۱۰۰ میلی گرم پتاسیم برای بدن شما فراهم میکنند.

در بین گروه های غذایی مختلف، حبوبات، مغزیجات، میوه ها و سبزیجات به عنوان منبع اصلی پتاسیم در رژیم غذایی شناخته میشوند. در این بین برخی از میوه ها و سبزیجاتی که کمتر از ۱۰۰ میلی گرم پتاسیم در هر واحد دارند را جزو مواد غذایی کم پتاسیم دسته بندی میکنیم.

میوه ها و سبزیجات کم پتاسیم

این گروه از سبزیجات و میوه ها حدود ۷۰ میلی گرم پتاسیم در هر واحد دارند و برای استفاده در رژیم کم پتاسیم بسیار مناسبند. اعضای این دسته شامل موارد زیر میشوند:

• آب انگور
• زغال اخته
• عصاره هلو
• کمپوت گلابی
• لیموشیرین
• لیموترش
• لوبیا سبز
• شاهی
• فلفل سبز
• کلم خام
• کاهو
• خیار پوست کنده

میوه ها و سبزیجات با پتاسیم متوسط

این دسته پتاسیم بیشتری نسبت به گروه قبلی دارند و در هر واحد حدود ۱۵۰ میلی گرم پتاسیم برای بدن فراهم میکنند. این میوه ها و سبزیجات باید با احتیاط بیشتری در رژیم کم پتاسیم مصرف شوند.

• سیب
• هندوانه
• شاه توت
• توتفرنگی
• تمشک
• گریپ فروت
• انبه
• گیلاس
• هلو
• انجیر
• انگور
• آلو برقانی
• کشمش
• نارنگی
• آناناس
• ریواس
• اسفناج
• هویج
• شلغم
• قارچ
• بروکلی
• شلغم
• پیاز
• تربچه
• نخود سبز
• گل کلم
• بادمجان
• کدوسبز
• مارچوبه
• کرفس
• ذرت

در نظر داشته باشید که مصرف زیاد مواد غذایی کم پتاسیم یا غذاهایی که پتاسیم متوسط دارند میتواند باعث انباشت پتاسیم در بدن شود. از این رو نباید بیش از اندازه از این غذاها استفاده کرده و همواره اعتدال را رعایت کنید.

علاوه بر انتخاب مواد غذایی کم پتاسیم، می‌توانید با این روش های زیر میزان پتاسیم غذاها را کاهش دهید:

آب پز کردن سبزیجات: جوشاندن سبزیجات می‌تواند مقدار زیادی از پتاسیم آنها را کم کند.
آبگیری دوبل: بعضی مواد مثل سیب زمینی یا کدو را می‌توانید دو بار بجوشانید و آب آن را عوض کنید تا پتاسیم بیشتری از آنها خارج شود.
غوطه ور کردن: خرد کردن سبزیجات یا میوه ها و غوطه ور کردن آنها در آب باعث میشود که مقداری از پتاسیم موجود در این مواد غذایی خارج شده و پتاسیم کمتری داشته باشند.
عدم مصرف آب خورشت یا سبزیجات: از آنجایی که محتوای پتاسیم میوه ها و سبزیجات وارد آب میشود، عدم مصرف آب خورشت یا آبی که سبزیجات در آنها پخته شده باشد باعث کاهش پتاسیم دریافتی میگردد.