رژیم غذایی مناسب در سندرم نفروتیک

محمدحسن میعادفر، متخصص تغذیه و رژیم درمانی | به روز رسانی: ۱۴ مهر ۱۴۰۳

سندرم نفروتیک یک اختلال پزشکی است که با دفع بیش از ۳.۵ گرم پروتئین از طریق ادرار در روز مشخص می‌شود. این وضعیت تأثیر منفی بر میزان آلبومین خون دارد و می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی فرد به همراه داشته باشد.

علل و عوامل مؤثر
افرادی که به سندرم نفروتیک مبتلا هستند، معمولاً به بیماری‌هایی مانند گلومرونفریت نیز دچار می‌شوند که ممکن است به نارسایی کلیه منجر گردد. از جمله علل اصلی این سندرم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• نفروپاتی غشایی
• لوپوس
• عفونت با ویروس HIV
• هپاتیت B یا C
• مالاریا
• نارسایی قلبی

عوارض سندرم نفروتیک
سندرم نفروتیک می‌تواند منجر به بروز عوارض زیر شود:
• تورم اندام‌ها (اِدِم)
• افزایش فشار خون
• افزایش کلسترول و تری‌گلیسرید
• لخته شدن خون

توجه به رژیم غذایی در سندرم نفروتیک نه تنها می‌تواند به کنترل علائم بیماری کمک کند، بلکه از بروز عوارض جدی و نارسایی کلیه نیز جلوگیری می‌کند. لذا مشاوره با یک متخصص تغذیه مجرب در این زمینه ضروری است.

رژیم غذایی در مدیریت سندرم نفروتیک نقشی حیاتی دارد. اگر رژیم غذایی متناسب با شرایط کلیه نباشد، ممکن است به عوارض جدی و آسیب‌های برگشت‌ ناپذیر کلیه منجر شود. حتما رعایت رژیم غذایی در سندرم نفروتیک را جدی بگیرید.

رژیم غذایی در سندرم نفروتیک باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که انرژی لازم را برای بدن تأمین کند و همچنین به کنترل عوارض ناشی از این بیماری کمک نماید. در ادامه نکات کلیدی رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک به طور خلاصه آورده شده است که جلوتر به تفصیل توضیح داده خواهند شد:

۱. تأمین انرژی کافی
رژیم غذایی سندرم نفروتیک باید انرژی کافی داشته باشد تا نیاز بدن را تامین کند، مگر اینکه بیمار دچار اضافه وزن یا چاقی باشد. در این صورت، باید رژیم غذایی به‌گونه‌ای تنظیم شود که وزن بیمار در محدوده مناسب کنترل گردد.

۲. میزان پروتئین
پروتئین نقش مهمی در ساختار بدن و همچنین انتقال ویتامین‌ها و مواد معدنی در خون دارد. مقدار پروتئین باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که باعث بروز اختلال در عملکرد بدن نشود. در نتیجه مراقب کم یا زیاد بودن پروتئین باشید.
کم بودن پروتئین: ممکن است به تحلیل عضلات و عدم تعادل نیتروژن منجر شود.
زیاد بودن پروتئین: فشار اضافی به کلیه‌ها وارد می‌کند.
توصیه می‌شود میزان پروتئین مورد نیاز با مشورت متخصص تغذیه تعیین کنید.

۳. کنترل عوارض
اگر عوارضی مانند افزایش چربی یا فشار خون مشاهده شد، رژیم غذایی باید به‌گونه‌ای باشد که این موارد را هم کنترل کند. به طور مثال یک رژیم غذایی کم چرب و کم نمک میتواند در کاهش فشار خون و کم کردن سطح چربی موثر باشد.

۴. مایعات و سدیم
میزان مایعات دریافتی در رژیم غذایی سندرم نفروتیک باید با توجه به شرایط بالینی بیمار تعیین گردد. ممکن است نیاز به محدودیت مایعات در صورت بروز تورم یا افزایش فشار خون باشد. سدیم نیز در تنظیم مایعات بدن و فشار خون نقش دارد و مقدار دریافت آن با توجه به این موارد تعیین میگردد.

رعایت رژیم غذایی مناسب در سندرم نفروتیک در پیشگیری از عوارض آن و حفظ سلامتی کلیه‌ها بسیار حائز اهمیت است. در صورت عدم توجه به رژیم غذایی، بیماران ممکن است با عوارض متعددی مواجه شوند که برخی از شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:

افزایش چربی خون و خطر بیماری‌های قلبی: افزایش چربی‌های ناسالم می‌تواند به مشکلات قلبی و عروقی منجر شود.
افزایش فشار خون و آسیب به عروق: فشار خون بالا می‌تواند عوارض جدی بر سیستم قلبی و عروقی داشته باشد.
آسیب حاد به کلیه‌ها: عدم رعایت رژیم غذایی می‌تواند به عملکرد کلیه‌ها آسیب جدی وارد کند و در برخی موارد منجر به نارسایی حاد کلیه شود.
لخته شدن خون و احتمال سکته قلبی یا مغزی: افزایش خطر لخته شدن خون می‌تواند به سکته‌های قلبی یا مغزی منجر شود که تهدیدی جدی برای حیات فرد است.
آسیب مزمن کلیه و از بین رفتن آن: ادامه آسیب به کلیه‌ها می‌تواند منجر به نارسایی مزمن کلیه و در نهایت از بین رفتن عملکرد آن‌ها گردد. برخلاف آسیب حاد، آسیب مزمن کلیوی برگشت پذیر نبوده و دائمی است.
احتیاج به دیالیز و پیوند کلیه: در موارد شدید، ممکن است بیماران نیاز به دیالیز یا حتی پیوند کلیه داشته باشند که فرایندهای پرهزینه و پیچیده‌ای هستند.

به‌طور کلی، توجه به رژیم غذایی در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک نه‌تنها به کنترل علائم بیماری کمک می‌کند، بلکه از بروز عوارض جدی نیز جلوگیری می‌کند. بنابراین، مشاوره با متخصص تغذیه و پایبندی به یک رژیم غذایی مناسب، از الزامات این بیماران است.

در مدیریت سندرم نفروتیک، تأمین انرژی کافی و متعادل یکی از مهم‌ترین جنبه‌های رژیم غذایی است. در حالت عادی، به افراد سالم توصیه می‌شود که روزانه حدود ۳۰ تا ۳۵ کالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خود دریافت کنند. اما در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک، این مقدار به ۳۵ تا ۴۰ کالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن افزایش می‌یابد. هدف از این افزایش مصرف کالری جلوگیری از تجزیه پروتئین‌های بدن برای تولید انرژی است. با تأمین انرژی کافی، بدن دیگر نیازی به استفاده از ذخایر پروتئینی خود برای تولید انرژی نخواهد داشت.

منابع انرژی در سندرم نفروتیک:
بیشتر این انرژی باید از کربوهیدرات‌ها به‌ویژه کربوهیدرات‌های پیچیده مانند موارد زیر تامین شود:
• نان و غلات سبوس‌دار
• حبوبات
• میوه‌های تازه
• سبزیجات نشاسته‌ای

با دریافت کربوهیدرات کافی، تمام پروتئین‌های دریافتی می‌توانند به متابولیسم عضلات اختصاص یابند و بدن از منابع کربوهیدرات برای تأمین انرژی مورد نیاز خود استفاده کند.

به این نکته مهم توجه داشته باشید که در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی، باید دقت بیشتری به خرج داده شود و کالری دریافتی کنترل گردد. در این شرایط، کاهش وزن باید به‌صورت آهسته و تدریجی انجام شود تا از تحلیل عضلات جلوگیری شود.

پروتئین یکی از مهم‌ترین درشت‌مغذی‌ها در بیماری‌های کلیوی، به‌ویژه در سندرم نفروتیک، به‌شمار می‌آید. تنظیم دقیق میزان پروتئین در این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است، چراکه هرگونه عدم تعادل در مصرف پروتئین (کمتر یا بیشتر از نیاز بدن) می‌تواند به عوارض جدی منجر شود و عملکرد کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

پروتئین در بدن نقش‌های متعددی مانند ساخت و ترمیم بافت‌ها، انتقال مواد مغذی و حفظ تعادل نیتروژن ایفا می‌کند. با این حال، در بیماری‌های کلیوی، مصرف پروتئین نیاز به دقت ویژه‌ای دارد. زیرا:
مصرف پروتئین بیش از حد می‌تواند فشار بیشتری بر کلیه‌ها وارد کند و منجر به افزایش دفع پروتئین از طریق ادرار شود.
دریافت پروتئین کمتر از حد نیاز نیز باعث تحلیل عضلات، کاهش قدرت بدنی، و حتی ایجاد تعادل منفی نیتروژن در بدن می‌گردد.

میزان پروتئین توصیه شده در رژیم سندرم نفروتیک:
در رژیم سندرم نفروتیک، میزان پروتئین باید به‌طور دقیق و بر اساس وزن بدن تنظیم شود. به‌طور کلی ۰.۸ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، استاندارد توصیه‌شده برای سندرم نفروتیک است. از این میزان، بیش از ۵۰٪ پروتئین باید از منابع پروتئینی با کیفیت بالا تأمین گردد.

منابع پروتئین با کیفیت بالا:
پروتئین‌های با کیفیت بالا شامل آن دسته از پروتئین‌ها هستند که حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز بدن باشند. در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک، مصرف پروتئین‌های با کیفیت بالا از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا این پروتئین‌ها بیشترین استفاده را در بدن دارند و درعین‌حال، میزان دفع پروتئین اضافی را کاهش می‌دهند. منابع پروتئین با کیفیت بالا شامل:
گوشت‌های کم‌ چرب (مرغ، بوقلمون، ماهی، گوشت قرمز بدون چربی و...)
لبنیات کم‌ چرب (ماست، پنیر، شیر، دوغ، کشک)
سویا و فرآورده‌های آن (کنجاله، توفو، تمپه و...)

سویا به‌عنوان یک منبع پروتئینی با کیفیت بالا می‌تواند میزان دفع پروتئین را کاهش دهد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که سویا را به‌عنوان منبع اصلی پروتئین در رژیم غذایی سندرم نفروتیک قرار دهید.

سایر منابع پروتئین در رژیم سندرم نفروتیک:
در کنار منابع پروتئینی با کیفیت بالا، مواد غذایی دیگری نیز وجود دارند که پروتئین قابل توجهی دارند و باید به دقت در رژیم غذایی این بیماران تنظیم شوند، از جمله موارد زیر:
حبوبات (عدس، نخود، لوبیا و...)
مغزیجات (گردو، بادام، فندق و...)
دانه‌ها (چیا، تخم کتان، تخمه کدو و...)

حتی غلات (مانند نان، برنج و...) و سبزیجات (مانند بروکلی، اسفناج و...) نیز مقدار کمی پروتئین دارند. در رژیم غذایی این بیماران، باید پروتئین این ترکیبات نیز محاسبه گردد تا مصرف پروتئین از مقدار توصیه‌شده تجاوز نکند.

یکی از عوارض شایع در سندرم نفروتیک، اختلال در چربی‌های خون است که می‌تواند ریسک بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد. این وضعیت به‌دلیل تلاش بدن برای جایگزینی پروتئین از دست‌ رفته رخ می‌دهد. در نتیجه، کلسترول و تری‌گلیسیرید توسط کبد تولید می‌شوند که منجر به افزایش چربی خون در این بیماران می‌گردد.

کنترل چربی خون در سندرم نفروتیک از طریق تغییرات رژیم غذایی و استفاده از چربی‌های سالم، نه‌تنها می‌تواند از عوارض مرتبط با افزایش چربی خون جلوگیری کند، بلکه به کاهش التهاب بدن نیز کمک می‌کند. برای دستیابی به این هدف، انتخاب نوع چربی‌ها بسیار مهم است. در این بیماران باید از چربی‌های غیراشباع و مفید به جای چربی‌های مضر استفاده شود.

چربی‌های مضر برای سندرم نفروتیک که باید محدود شوند:
چربی‌های اشباع و ترانس می‌توانند التهاب را تشدید کنند و در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک، خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را بالا ببرند. در نتیجه باید از مصرف مواد غذایی زیر در رژیم غذایی اجتناب کنید:
کره، خامه، سرشیر
روغن نباتی جامد و مارگارین
چربی گوشت قرمز
پوست مرغ و ماهی
گوشت‌های فراوری‌ شده مثل سوسیس و کالباس
این چربی‌ها، به‌دلیل محتوای بالای چربی‌های اشباع و ترانس، می‌توانند باعث افزایش سطح کلسترول بد (LDL) در خون و درنتیجه افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی شوند.

چربی‌های سالم که باید در رژیم غذایی گنجانده شوند:
در سندرم نفروتیک، باید از منابعی استفاده کنید که چربی‌های غیراشباع و امگا ۳ بیشتری دارند. این چربی‌ها به کاهش التهاب بدن و حفظ سلامت قلب کمک می‌کنند. از منابع زیر در رژیم غذایی خود بهره ببرید:
روغن زیتون: روغن زیتون بکر به دلیل محتوای بالای اسیدهای چرب تک‌غیراشباع، در کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب (HDL) مؤثر است.
روغن کلزا (کانولا): منبع خوبی از امگا ۳ است که در کاهش التهاب و محافظت از قلب نقش دارد.
روغن ماهی: به دلیل محتوای بالای EPA و DHA، می‌تواند التهاب را کاهش دهد و به تنظیم چربی خون کمک کند.
روغن آووکادو: غنی از چربی‌های غیراشباع و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است.
مغزیجات (مانند گردو، بادام) و دانه‌ها (مانند چیا و تخم کتان): حاوی چربی‌های سالم و امگا ۳ هستند که می‌توانند در کاهش سطح کلسترول مؤثر باشند.

توجه به نسبت امگا ۳ و امگا ۶:
یکی از نکات مهم در رژیم غذایی بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک، توجه به نسبت امگا ۳ و امگا ۶ در چربی‌های مصرفی است. نسبت بالای امگا ۶ نسبت به امگا ۳، می‌توانند التهاب بدن را تشدید کنند. بنابراین، توصیه می‌شود که مصرف روغن‌هایی که در ادامه گفته میشود محدود شده و به‌جای آن از روغن‌های زیتون و کانولا استفاده شود. این روغن ها شامل:
روغن ذرت
روغن سویا
روغن آفتابگردان
روغن کنجد

غذاهای سرخ‌شده و پرچرب، حتی اگر با روغن‌های سالم تهیه شوند، می‌توانند به‌دلیل ایجاد ترکیبات مضر در فرایند سرخ کردن، به کلیه‌ها و سلامت قلب آسیب برسانند. در این بیماران، استفاده از روش‌های پخت سالم مثل بخارپز کردن، آب‌پز کردن یا کباب کردن توصیه میشود. این روش‌های پخت نه‌تنها از افزایش چربی در غذا جلوگیری می‌کنند، بلکه باعث حفظ مواد مغذی و کاهش خطرات ناشی از مصرف چربی‌های ناسالم می‌شوند.

مدیریت مایعات و سدیم در رژیم غذایی بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک نقش بسیار مهمی در کنترل اِدِم (ورم) و فشار خون دارد. این تنظیمات باید با توجه به وضعیت بالینی بیمار صورت گیرد تا از تشدید علائم جلوگیری شود. در ادامه، به نحوه تنظیم دریافت مایعات و سدیم در این بیماری می‌پردازیم.

محدودیت مایعات در سندرم نفروتیک:
محدودیت مصرف مایعات در سندرم نفروتیک به میزان احتباس آب و ورم بستگی دارد. اگر بدن دچار اِدِم یا تجمع آب اضافی شده باشد، باید میزان مایعات مصرفی را محدود کنید. در غیر این صورت، اگر فردی بدون ورم و علائم احتباس مایعات باشد، نیازی به محدودیت خاصی در مصرف مایعات نیست.

چگونه محدودیت مایعات را رعایت کنیم؟
اگر پزشک یا متخصص تغذیه به شما توصیه کرده که مصرف مایعات را محدود کنید، می‌توانید:
• نوشیدنی‌های حاوی آب زیاد (مثل سوپ‌ها) را کاهش دهید.
• مصرف آب‌میوه‌ها و نوشیدنی‌های حاوی قند بالا را به حداقل برسانید.
• استفاده از قطعات یخ به جای نوشیدن آب می‌تواند احساس تشنگی را کاهش دهد.
• اضافه کردن آبلیمو به آب میتواند باعث کاهش احساس تشنگی شود.
• از مصرف غذاهای پر ادویه خودداری کنید.

محدودیت سدیم در رژیم سندرم نفروتیک:
سدیم، که بیشتر از طریق نمک دریافت می‌شود، به‌طور مستقیم روی فشار خون و احتباس مایعات اثر می‌گذارد. در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک، میزان سدیم دریافتی باید به دقت کنترل شود تا از تشدید ورم و فشار خون بالا جلوگیری گردد. در مورد میزان مصرف سدیم دو حالت وجود دارد:

۱. اگر اِدِم یا فشار خون بالا وجود دارد:
در این حالت، باید سدیم رژیم غذایی را به ۲ تا ۳ گرم در روز محدود کنید. از آنجایی که به‌طور معمول یک رژیم غذایی عادی شامل حدود ۱.۵ گرم سدیم از طریق غذاهای مختلف است، شما تنها مجاز به مصرف ۱ تا ۱.۵ گرم سدیم اضافی از طریق نمک خوراکی هستید که معادل یک سوم تا نصف قاشق چای‌ خوری نمک است.

۲. اگر اِدِم یا فشار خون بالا وجود ندارد:
در صورت عدم وجود ورم یا فشار خون، محدودیت شدید سدیم ضروری نیست. اما بهتر است برای پیشگیری از عوارض احتمالی، میزان سدیم مصرفی همچنان کنترل شده باشد و از مصرف بیش از حد نمک جلوگیری شود. مقدار توصیه شده حدود ۱ قاشق چایخوری نمک در طول روز است.


مواد غذایی با سدیم بالا که باید از آن‌ها اجتناب کنید:
اگر که شرایط شما به گونه ای است که باید دریافت سدیم را کاهش دهید، برای کنترل میزان سدیم مصرفی، از مصرف مواد غذایی زیر خودداری کنید:
• غذاهای کنسرو شده و فرآوری‌ شده
• فست‌فودها و غذاهای آماده
• شوریجات و ترشیجات
• آجیل‌های شور
• سس‌ها و چاشنی‌های حاوی نمک (مانند سس سویا و کچاپ)
• چیپس، پفک و اسنک‌های نمکی

در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک که دچار فشار خون بالا هستند، رژیم غذایی DASH می‌تواند گزینه بسیار مناسبی باشد. این رژیم با تأکید بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، لبنیات کم‌چرب، و کاهش مصرف نمک و چربی‌های اشباع به کاهش فشار خون کمک می‌کند.

رعایت رژیم غذایی مناسب در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک نه‌تنها به کنترل علائم بیماری کمک می‌کند، بلکه به حفظ تعادل ریز مغذی‌های حیاتی نیز منجر می‌شود. در ادامه به بررسی ریز مغذی‌های مهم در این بیماران و نقش آن‌ها در سلامت بدن می‌پردازیم.

۱. پتاسیم

پتاسیم یکی از الکترولیت‌های مهم بدن است که به تنظیم فشار خون، انقباض عضلات و حفظ عملکرد قلب کمک می‌کند. از آنجا که بسیاری از بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک از داروهای مدر (دیورتیک) استفاده می‌کنند، احتمال دفع بیش از حد پتاسیم از طریق ادرار و در نتیجه کمبود آن وجود دارد. کمبود پتاسیم می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند ضربان قلب نامنظم، افزایش فشار خون و ضعف عضلانی شود

منابع غذایی غنی از پتاسیم:
برای تأمین پتاسیم مورد نیاز، می‌توانید از منابع زیر استفاده کنید:
• موز
• پرتقال
• سیب‌زمینی
• اسفناج
• آووکادو
• گوجه‌فرنگی
• حبوبات مثل نخود و لوبیا

۲. ویتامین D

ویتامین D به عنوان یکی از ویتامین‌های حیاتی، نقش مهمی در جذب کلسیم و حفظ سلامت استخوان‌ها دارد. کلیه‌ها مسئول فعال کردن این ویتامین در بدن هستند، اما در بیماری‌های کلیوی از جمله سندرم نفروتیک، عملکرد کلیه‌ها مختل شده و ممکن است میزان ویتامین D فعال کاهش یابد. کمبود ویتامین D در درازمدت می‌تواند به نرمی استخوان‌ها (استئومالاسی) و پوکی استخوان (استئوپنی) منجر شود.

چگونه ویتامین D را تأمین کنیم؟
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید: روزانه ۱۵ دقیقه قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید می‌تواند به تولید ویتامین D در بدن کمک کند.
• منابع غذایی غنی از ویتامین D: ماهی‌های چرب (مثل سالمون و ساردین)، زرده تخم‌مرغ، لبنیات غنی‌شده و روغن جگر ماهی.
• مکمل ویتامین D: در صورت وجود کمبود، مکمل‌های ویتامین D تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه تجویز می‌شوند.

۳. کلسیم

کلسیم برای حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌، انقباض عضلات و عملکرد طبیعی سیستم عصبی ضروری است. در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک، احتمال کاهش کلسیم دریافتی وجود دارد، زیرا مصرف لبنیات (منبع اصلی کلسیم) به دلیل محدودیت پروتئین کاهش می‌یابد.

منابع غذایی جایگزین کلسیم:
علاوه بر لبنیات، مواد غذایی زیر حاوی کلسیم هستند و می‌توانند در رژیم غذایی سندرم نفروتیک گنجانده شوند:
• سبزیجات برگ‌ سبز مثل اسفناج و برگ شلغم
• کلم بروکلی
• لوبیا سبز
• دانه کنجد و تخم کدو
• آب قلم
• انجیر خشک
• پرتقال
• بامیه

۴. روی

روی یا زینک یک ریزمغذی حیاتی برای تقویت سیستم ایمنی، ترمیم بافت‌ها و حفظ سلامت پوست و مو است. کمبود روی در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک ممکن است به دلیل محدودیت مصرف مواد غذایی پروتئینی مانند گوشت و ماهی رخ دهد.

منابع غذایی روی:
برای تأمین روی مورد نیاز بدن می‌توانید از مواد زیر استفاده کنید:
• گوشت قرمز
• مرغ، ماهی و غذاهای دریایی
• آجیل‌ها و دانه‌ها مثل بادام، گردو و دانه کدو
• حبوبات مثل نخود و عدس
• در صورت کمبود، مکمل‌های روی باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه مصرف شوند.

۵. فولات

فولات یا ویتامین B۹ نقش مهمی در ساخت DNA، رشد سلول‌ها و پیشگیری از کم‌خونی دارد. این ویتامین به‌خصوص در زنان باردار و بیمارانی که کمبود تغذیه‌ای دارند، اهمیت بیشتری دارد.

منابع غذایی فولات:
• سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج و کاهو
• حبوبات مثل لوبیا و عدس
• مرکبات مثل پرتقال
• مغزها و دانه‌ها

۶. آهن

آهن برای حمل اکسیژن در خون و جلوگیری از کم‌خونی اهمیت زیادی دارد. در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک، کمبود آهن می‌تواند به دلیل دفع پروتئین‌ها و کاهش جذب مواد مغذی رخ دهد. با این حال، مصرف مکمل آهن باید با احتیاط انجام شود، زیرا دریافت بیش از حد آهن می‌تواند باعث آسیب به بافت‌ها شود و در زمان وجود عفونت فعال، مصرف مکمل آهن می‌تواند عوارض بیماری را تشدید کند.

منابع غذایی آهن:
• گوشت قرمز
• مرغ و ماهی
• حبوبات
• سبزیجات برگ سبز تیره
• غلات غنی‌شده

۱. کنترل قند خون در مصرف داروهای استروئیدی: داروهای استروئیدی که برای کاهش التهاب و کنترل علائم سندرم نفروتیک تجویز می‌شوند، می‌توانند منجر به افزایش سطح قند خون شوند. این امر به‌ویژه در بیماران مبتلا به دیابت یا کسانی که سابقه خانوادگی دیابت دارند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در نتیجه، نظارت منظم بر سطح قند خون و رعایت یک رژیم غذایی کم قند الزامی است. سعی کنید مصرف کربوهیدرات‌های ساده مثل نان سفید، شکر و شیرینیجات را محدود کنید و به‌جای آن‌ها از کربوهیدرات‌های پیچیده مانند نان سبوس‌دار، جو و حبوبات استفاده کنید.
۲. مدیریت وزن و افزایش اشتها: استفاده طولانی‌مدت از داروهای استروئیدی، علاوه بر افزایش قند خون، می‌تواند باعث افزایش وزن و تجمع چربی به‌خصوص در ناحیه شکم شود. در چنین مواردی، رعایت کنترل کالری دریافتی و انجام ورزش‌های منظم برای حفظ تناسب اندام توصیه می‌شود. از سوی دیگر، برخی بیماران ممکن است دچار کاهش اشتها شوند که منجر به کاهش وزن و ضعف بدن می‌شود. در این موارد، مصرف اشتها‌آورهای طبیعی مثل سرکه و ترشیجات بدون نمک می‌تواند به افزایش میل به غذا کمک کند. همچنین، مصرف وعده‌های کوچک و متعدد در طول روز به‌جای وعده‌های بزرگ می‌تواند به مدیریت بهتر اشتها کمک کند.
۳. مراقبت از بهداشت مواد غذایی: بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک به دلیل کاهش سطح پروتئین خون و ضعف سیستم ایمنی، بیشتر در معرض عفونت‌ها قرار دارند. برای کاهش خطر ابتلا به عفونت، باید به بهداشت مواد غذایی توجه ویژه داشته باشید. شست‌ و شوی کامل میوه‌ها و سبزیجات، پخت کامل گوشت و تخم‌مرغ، اجتناب از مصرف غذاهای خام یا نیم‌ پز و نگهداری صحیح مواد غذایی در دمای مناسب از نکاتی هستند که باید رعایت شوند.
۴. تفاوت نیاز به پروتئین در کودکان: کودکان مبتلا به سندرم نفروتیک نیازهای تغذیه‌ای متفاوتی نسبت به بزرگسالان دارند. محدودیت شدید پروتئین در رژیم غذایی آن‌ها می‌تواند باعث کاهش رشد و ضعف جسمی شود. در نتیجه، تنظیم دقیق مقدار پروتئین دریافتی کودک باید تحت نظر متخصص تغذیه صورت گیرد تا از رشد بهینه کودک اطمینان حاصل شود. علاوه بر این، باید توجه داشت که منابع پروتئین انتخابی برای کودکان از پروتئین‌های باکیفیت بالا مانند گوشت‌های کم‌چرب، ماهی، تخم‌مرغ و سویا باشند.
۵. آگاهی از تداخلات دارویی و غذایی: اگر از داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین استفاده می‌کنید، باید نسبت به تداخلات دارویی و غذایی آن‌ها آگاه باشید. برخی مواد غذایی، مانند سبزیجات برگ‌ سبز که حاوی ویتامین K بالایی هستند، می‌توانند تأثیر این داروها را کاهش دهند و خطر لخته شدن خون را افزایش دهند. همیشه در مورد رژیم غذایی و مصرف مکمل‌ها با پزشک یا مشاور تغذیه خود مشورت کنید.
۶. استفاده از آلبومین تزریقی: در صورت دفع بالای پروتئین در مواردی که میزان دفع پروتئین بسیار زیاد باشد و رژیم غذایی نتواند پروتئین از دست رفته را جبران کند، ممکن است پزشک برای جبران کاهش پروتئین، از آلبومین تزریقی استفاده کند. این روش می‌تواند به کاهش علائم و پیشگیری از عوارض شدید کمک کند.
۷. پایش سطح پتاسیم خون: در مصرف داروهای مدر داروهای مدر، به‌ویژه مدرهای تیازیدی و لوپ دیورتیک‌ها، می‌توانند باعث کاهش سطح پتاسیم در بدن شوند که منجر به عوارضی مانند خستگی، ضعف عضلانی و اختلال در ضربان قلب می‌شود. برای جلوگیری از این عوارض، سطح پتاسیم باید به‌طور منظم تحت نظر باشد و در صورت نیاز از مکمل‌های پتاسیم یا مواد غذایی غنی از پتاسیم استفاده شود.
۸. تقسیم‌بندی کربوهیدرات‌ها: برای کنترل قند خون برای کنترل بهتر قند خون، توصیه می‌شود که کربوهیدرات‌های دریافتی مانند نان، برنج، ماکارونی، سیب‌زمینی و میوه‌ها را به وعده‌های کوچک‌تر در طول روز تقسیم کنید. این کار باعث می‌شود که سطح قند خون به‌تدریج افزایش یافته و از افزایش ناگهانی قند جلوگیری شود.