نارسایی کلیه یکی از بیماری های مزمن کلیوی است که در آن نفرون های کلیه (نفرون ها سلول های کلیوی هستند که در تصفیه خون نقش دارند) بر اثر عواملی مثل فشار خون بالا، دیابت، گلومرولونفریت و... آسیب دیده و از بین میروند. با از بین رفتن برخی از نفرون ها، جریان خون در نفرون های باقی مانده افزایش یافته و در نهایت آنها هم فرسوده میشوند.
به همین دلیل داشتن یک رژیم غذایی برای بیماران کلیوی ضروری است تا فشار وارده بر کلیه را کاهش داده و باعث آسیب به نفرون های سالم نشود.
بیماری مزمن کلیه مراحل مختلفی دارد که با پیشرفت بیماری عملکرد کلیه ها کاهش پیدا کرده و ما مجبور هستیم رژیم غذایی محدودتری را رعایت کنیم و در صورت عدم رعایت رژیم غذایی کلیوی، منجر به نارسایی کلیه شده و در نهایت باید دیالیز و پیوند کلیه انجام شود.
همانطور که گفتیم بیماری مزمن کلیه مراحل مختلفی دارد که به شرح زیر میباشد:
مرحله یا استیج ۱: در این مرحله آسیب به کلیه شدید نیست و عملکرد کلیه مختل نمیشود. در استیج ۱ بیماری مزمن کلیه، عملکرد آن بین ۹۰ تا ۱۰۰% است و عملا بسیاری از افراد در این مرحله متوجه بیماری خود نیستند.
مرحله یا استیج ۲: در استیج ۲ بیماری مزمن کلیه آسیب گسترش میابد و عملکرد کلیه کمی افت پیدا میکند. در این مرحله کلیه هنوز ۶۰ تا ۸۹% از عملکرد خود را حفظ کرده و بسیاری از وظایف خود را به درستی انجام میدهد.
مرحله یا استیج ۳: استیج ۳ خود شامل ۲ مرحله میشود، مرحله a و b. در استیج ۳a عملکرد کلیه به ۴۵ تا ۵۹% افت پیدا کرده و تقریبا کلیه نیمی از عملکرد خود را از دست داده است. در استیج ۳b آسیب شدید تر بوده و عملکرد کلیه به ۳۰ تا ۴۴% کاهش پیدا کرده است. از استیج ۳ به بعد محدودیت های شدیدی در رژیم غذایی بیماران کلیوی اعمال میشود.
مرحله یا استیج ۴: در این مرحله آسیب ها به کلیه بسیار شدید بوده و عملکرد کلیه تنها ۱۵ تا ۲۹% حالت عادی است. اما هنوز هم با رعایت رژیم غذایی کلیوی میتوان تا حدودی شرایط درونی بدن را کنترل کرد.
مرحله یا استیج ۵: در این مرحله کلیه از کار افتاده میشود و عملکرد آن به زیر ۱۵% کاهش پیدا میکند. بیماران کلیوی در این مرحله باید کم کم آماده دیالیز و پیوند کلیه شوند.
اختلال در الکترولیت ها (فسفر، سدیم، پتاسیم و...) از استیج ۳ به بعد رخ میدهد و در استیج ۱ و ۲ معمولا دفع خون یا پروتئین از ادرار دیده میشود.
پیشتر گفتیم که بیماری کلیه مراحل مختلفی دارد و در هر مرحله تنها قسمتی از عملکرد کلیه کاهش پیدا میکند. در نتیجه رژیم غذایی بیماران کلیوی در مراحل مختلف یکسان نخواهد بود و محدودیت های غذایی در مراحل ابتدایی بیماری کلیه کمتر است. هرچه آسیب به نفرون های کلیه بیشتر باشد ما مجبور هستیم برای جلوگیری از به ریختن تعادل بدن محدودیت های شدیدتری اعمال کنیم.
نکته بسیار مهمی که در رژیم غذایی بیماران کلیوی باید به آن توجه داشت این است که اگر مقدار پروتئین یا انرژی دریافتی در رژیم غذایی به اندازه کافی نباشد، بدن منابع پروتئین خود مثل ماهیچه ها را تجزیه کرده و در نتیجه باعث افزایش فشار روی کلیه ها خواهد شد. پس مصرف غذایی کمتر هم میتواند به اندازه مصرف بیش از اندازه آن خطرناک باشد.
بسیاری از بیماران کلیوی بخاطر ترس از پیشرفت بیماری به اندازه کافی انرژی و پروتئین دریافت نمیکنند و دچار سوء تغذیه میشوند. در صورت ادامه دار شدن این روند آسیب به کلیه بیشتر خواهد شد و چیزی که از آن ترس داشتند به سراغشان خواهد آمد.
در مرحله یا استیج ۱ و ۲ بیماری کلیه با توجه به اینکه هنوز کلیه نصف بیشتر عملکرد خود را حفظ کرده، تنها باید روی دریافت پروتئین و سدیم رژیم غذایی متمرکز شویم تا مانع افزایش فشار روی سلول های سالم کلیه شویم. مقدار پروتئین رژیم غذایی بیماری کلیه در مرحله ۱ و ۲ باید ۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن باشد. حداقل نیمی از پروتئین دریافتی در رژیم بیماران کلیوی باید از منابع پروتئینی باکیفیت مثل پروتئین های جانوری باشد.
محدودیت سدیم رژیم غذایی هم به این دلیل است که فشار خون شما افزایش پیدا نکند و باعث آسیب بیشتر به سلول های کلیه نشود. فشار خون بالا یکی از عوامل اصلی تخریب نفرون های کلیه است.
در نهایت اگر بیماری های زمینه ای مثل دیابت، بیماری های قلبی عروقی و... هم وجود داشت باید در رژیم غذایی بیماران کلیوی در نظر گرفته شود تا وضعیت بیماری تحت کنترل باشد.
در صورتی که در این دو مرحله رژیم غذایی کلیوی رعایت شود و بیماری های زمینه مثل دیابت یا فشار خون را کنترل کنیم، آسیب به نفرون های کلیه بیشتر نخواهد شد و در نتیجه نیازی به محدودیت های شدید تر غذایی هم نخواهد بود.
از مرحله ۳ به بعد بیماری کلیه، اختلال در عملکرد کلیه ها شدیدتر شده و در نتیجه نمیتوانند به خوبی سطح الکترولیت های بدن مثل فسفر، سدیم و پتاسیم را تنظیم کنند. در مرحله ۵ بیماری کلیوی کلیه ها حتی توان تنظیم مایعات در بدن را هم نخواهند داشت و دفع ادرار نیز با مشکل مواجه میشود.
پس محدودیت های بسیار شدیدتری نسبت به مراحل اولیه بیماری کلیه داریم. پروتئین دریافتی در مراحل ۳ به بعد به ۰.۶ تا ۰.۸ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن میرسد (که حداقل نیمی از آن باید پروتئین با کیفیت باشد) و دریافت سدیم، پتاسیم و فسفر هم به شدت محدود میگردد. به طوری که مصرف غذاهایی که سدیم، پتاسیم و فسفر بالایی دارند باید محدود شود و مقدار این سه الکترولیت در رژیم غذایی بیمار کلیوی از مقدار مشخصی فراتر نرود.
در صورتی که بیمار کلیوی دچار ادم (تورم در اندام های بدن بخاطر احتباس آب) بود باید مقدار مایعات دریافتی از جمله آب هم محدود شده و تنها ۵۰۰ میلی لیتر بیشتر از آب دفعی بدن (از طریق ادرار، اسهال، استفراغ و...) باشد.
دفع پروتئین معمولا در مراحل اولیه بیماری کلیه یا برخی بیماری های حاد کلیه رخ میدهد. در نتیجه ما با توجه به اینکه چند درصد از کلیه هنوز عملکرد طبیعی خود را حفظ کرده محدودیتی بین ۰.۶ - ۱ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در رژیم غذایی اعمال میکنیم. به طور مثال یک فرد ۷۰ کیلوگرمی در طول روز مجاز است بین ۴۲ تا ۷۰ گرم پروتئین از طریق غذاهای مختلف دریافت کند.
اما چه غذاهایی حاوی پروتئین هستند که دریافت آنها را محدود کنیم؟ در ادامه لیستی از غذاهای حاوی پروتئین که باید دریافت آنها در رژیم غذایی دفع پروتئین از کلیه محدود شود را برای شما ذکر میکنیم.
واحد های غذایی در رژیم بیماران کلیوی با واحد های غذایی برای افراد عادی متفاوت است و نباید باهم اشتباه گرفته شوند. در هر واحد از گروه لبنیات حدود ۴ گرم پروتئین وجود دارد و باید در بازه مجاز پروتئین دریافتی محاسبه شود.
• هر واحد لبنیات در رژیم غذایی دفع پروتئین از کلیه معادل نصف لیوان شیر، شیر کاکائو، ماست یا بستنی، یک چهارم لیوان پودر شیر خشک،۴ قاشق غذاخوری خامه، ۳ قاشق غذاخوری پنیر خامه ای یا نصف قوطی کبریت (۱۵ گرم) پنیر معمولی است.
گوشت ها از اصلی ترین منابع تامین پروتئین در رژیم غذایی بیماران کلیوی هستند. هر واحد از گروه گوشت حدود ۷ گرم پروتئین دارد و همانند لبنیات از پروتئین های باکیفیت محسوب میشود.
• هر واحد از گروه گوشت ها معادل یک قوطی کبریت (۳۰ گرم) انواع گوشت قرمز پخته، انواع گوشت ماکیان پخته، ماهی و میگو یا ۱ عدد تخم مرغ بزرگ کامل یا ۲ عدد سفیده تخم مرغ است.
برخلاف تصور بسیاری از افراد، غلات هم حاوی پروتئین هستند. مقدار پروتئین غلات زیاد نیست و به ازای هر واحد تنها ۲ گرم پروتئین وجود دارد. با این حال نمیتوان حتی این ۲ گرم را نادیده گرفت و باید در زمره پروتئین مجاز در رژیم غذایی دفع پروتئین از کلیه محاسبه شود.
• هر واحد غلات معادل ۳۰ گرم انواع نان لواش، سنگک، بربری یا لواش، ۲۰ گرم نان خشکه، ۳۰ گرم کیک یزدی، بیسکوییت یا شیرینی دانمارکی، سه چهارم لیوان غلات آماده، یک لیوان گندمک، نصف لیوان غلات پخته، ۳ قاشق غذاخوری آرد، نصف لیوان ماکارونی پخته یا ۵ قاشق غذاخوری برنج پخته است.
حبوبات، مغزیجات و لوبیای سویا هم از جمله مواد غذایی با پروتئین بالا هستند که مقدار زیادی پروتئین برای بدن شما فراهم میکنند. هر واحد حبوبات ۸ گرم، هر واحد مغزیجات ۷ گرم و هر واحد لوبیای سویا ۱۴ گرم پروتئین دارد و باید میزان آن را در رژیم غذایی دفع پروتئین از کلیه محاسبه کنید.
• هر واحد حبوبات برابر نصف لیوان انواع حبوبات پخته، هر واحد مغزیجات معادل ۳۰ گرم بادام، بادام زمینی، پسته، مغز تخمه ژاپنی و فندق، ۴۵ گرم گردو، ۲۵ گرم مغز تخمه آفتابگردان، ۳۵ گرم مغز تخمه کدو یا ۲۵ گرم مغز تخمه هندوانه است. هر واحد لوبیای سویا هم معادل ۳.۵ قاشق غذاخوری یا ۲۸ گرم سویا میباشد.
* در مورد مصرف مغزیجات و دانه های روغنی در رژیم غذایی بیماران کلیوی
باید توجه کنید که حتما بدون نمک باشند.
سبزیجات و میوه ها هم مقدار بسیار کمی پروتئین دارند. اما همین مقدار کم را هم نمیتوان در رژیم غذایی برای بیماران کلیوی نادیده گرفت. هر واحد سبزیجات حدود ۱ گرم و هر واحد از میوه ها حدود ۰.۵ گرم پروتئین دارند. مقدار پروتئین این دو گروه غذایی را در رژیم غذایی دفع پروتئین از کلیه حتما لحاظ کنید.
• هر واحد از گروه سبزیجات معادل نصف لیوان شاهی، لوبیا سبز، فلفل سبز، کلم خام، کاهو، اسفناج، ریواس، کلم، گل کلم، سبزی خوردن، پیازچه، بامیه، قارچ، باقلا سبز و... یا یک عدد خیار متوسط، یک عدد بادمجان یا کدو سبز متوسط، ۵ شاخه مارچوبه، یک عدد هویج، نصف عدد ذرت، یک عدد گوجه فرنگی، یک عدد سیب زمینی متوسط یا ۲ قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی است.
• هر واحد میوه هم شامل نصف لیوان زغال اخته، عصاره هلو، کمپوت یا عصاره گلابی، هندوانه، شاه توت، توت فرنگی، تمشک، گیلاس، انبه، کمپوت هلو، خربزه، گرمک یا نصف لیوان آب میوه های مختلف یا نصف لیمو، یک عدد سیب، ۱۵ حبه انگور، یک عدد هلو، ۲ عدد نارنگی، نصف عدد انار، یک عدد خرمالو، یک عدد کیوی، یک عدد شلیل، ۳ عدد خرما، ۵ عدد آلو خشک، نصف عدد موز، یک عدد گلابی، ۲ عدد ازگیل و ۳ عدد زردآلو است.
پتاسیم یکی از الکترولیت هایی است که در مراحل ۳ به بعد بیماری مزمن کلیه دچار اختلال میشود و سطح آن در خون افزایش پیدا میکند. سطح پتاسیم در بدن به شدت تحت تاثیر پتاسیم رژیم غذایی است. بنابر این در بیمارانی که سطح پتاسیم بالایی دارند باید مقدار پتاسیم رژیم غذایی محدود شود.
از آنجایی که لبنیات، گروه گوشت، نان و غلات بر اساس پروتئین آنها باید دریافت شوند، تنها گروه هایی که ما میتوانیم برای کاهش پتاسیم دریافتی محدود کنیم گروه میوه ها و سبزیجات است.
میوه ها و سبزیجات به سه دسته کم پتاسیم، با پتاسیم متوسط و پر پتاسیم تقسیم میشوند. در رژیم کم پتاسیم برای بیماران کلیوی باید مقدار دریافت میوه ها و سبزیجات پر پتاسیم محدودیت بیشتری داشته باشد و زیاد استفاده نشوند.
البته در هر بیماری کلیوی مقدار پتاسیم مجاز با توجه به شرایط او متفاوت خواهد بود و ممکن است اجازه مصرف میوه ها و سبزیجات پر پتاسیم هم در رژیم غذایی داشته باشد. اما به طور کلی در رژیم کم پتاسیم برای بیماران کلیوی آنها محدود میشوند.
در ادامه لیست میوه ها و سبزیجات مختلف را بر اساس پتاسیم آنها در گروه های مختلف دسته بندی کرده ایم.
این گروه از سبزیجات کمترین میزان پتاسیم را دارند (به ازای هر واحد ۷۰ میلی گرم) و آزادانه تر میتوان در رژیم کم پتاسیم برای بیماران کلیوی از آنها استفاده کرد. هر واحد از این گروه شامل نصف لیوان شاهی، لوبیا سبز، فلفل سبز، کلم خام یا یک لیوان کاهو یا یک عدد خیار پوست کنده است.
این دسته از سبزیجات مقدار پتاسیم بیشتری نسبت به گروه قبل دارند (به ازای هر واحد ۱۵۰ میلی گرم) و مصرف آنها در رژیم کم پتاسیم برای بیماران کلیوی باید با احتیاط صورت گیرد. هر واحد از این گروه نیز معادل نصف لیوان ریواس، اسفناج خام، هویج پخته، شلغم، سبزی خوردن، قارچ تازه، بروکلی، پیاز، تربچه، نخود سبز، کلم پخته، گل کلم یا یک عدد بادمجان یا کدوی متوسط، یک عدد هویج کوچک، ۵ شاخه مارچوبه، ۱ شاخه کرفس یا نصف عدد ذرت است.
این دسته از سبزیجات بیشترین میزان پتاسیم را دارند (به ازای هر واحد ۲۷۰ میلی گرم) و تا حد امکان باید در رژیم کم پتاسیم برای بیماران کلیوی محدود شوند. در صورتی که تمایل داشته باشید از سبزیجات پر پتاسیم در رژیم غذایی خود استفاده کنید باید سایر غذاهای پتاسیم دار را مصرف نکنید تا بتوانید از این گروه در رژیم غذایی خود استفاده نمایید. به طور مثال اگر میخواهید یک واحد سبزیجات پر پتاسیم استفاده کنید، باید ۲ واحد سبزیجات با پتاسیم متوسط یا ۴ واحد سبزیجات کم پتاسیم از رژیم غذایی شما حذف شوند.
نصف لیوان آب گوجه فرنگی، اسفناج پخته، بامیه، چغندر، کلم بروکسل، کرفس پخته، کدو حلوایی، قارچ پخته، باقلا سبز، فلفل تند یا یک عدد گوجه یا سیب زمینی متوسط یا ۲ قاشق غذاخوری رب گوجه یا ۵ قاشق غذاخوری سبزی پخته معادل یک واحد از سبزیجات پر پتاسیم هستند.
میوه های کم پتاسیم همانند سبزیجات کم پتاسیم به ازای هر واحد ۷۰ میلی گرم پتاسیم دارند و دست ما برای مصرف آنها در رژیم کم پتاسیم برای بیماران کلیوی باز تر است. هر واحد از میوه های کم پتاسیم معادل نصف لیوان آب انگور، زغال اخته، عصاره هلو، کمپوت یا عصاره گلابی یا نصف عدد لیموشیرین یا لیموترش زرد است.
از این گروه باید به مقدار متعادل در رژیم کم پتاسیم برای بیماران کلیوی استفاده شود و در مصرف آنها زیاده روی نگردد. هر واحد از میوه های با پتاسیم متوسط برابر با نصف لیوان آب سیب، هندوانه، شاه توت، توت فرنگی، تمشک، آب گریپ فروت، انبه، گیلاس، کمپوت هلو، انجیر تازه یا کمپوت شده یا ۱۵ حبه انگور، یا یک عدد آلو برقانی، یا یک عدد سیب کوچک، یا نصف عدد گریپ فروت، یا یک استکان آب لیمو ترش زرد، یک عدد هلوی کوچک، یا ۲ قاشق غذاخوری کشمش، یا ۲ عدد نارنگی کوچک، یا ۱۰۰ گرم آناناس یا لیموترش سبز است.
از میوه های پر پتاسیم همانند سبزیجات پر پتاسیم باید به مقدار کم در رژیم غذایی برای بیماران کلیوی استفاده شود و نحوه جایگزین کردن آن نیز همانند سبزیجات پر پتاسیم است. هر واحد از گروه میوه های پرپتاسیم برابر است با نصف لیوان آب آلو، آب پرتقال، گرمک، خربزه، طالبی، یا نصف عدد انار یا موز متوسط، یا ۵ عدد آلوبخارا، یا ۳ عدد خرما، یا ۱ عدد خرمالو،
گلابی یا کیوی متوسط، یا ۲ عدد انجیر خشک، یا ۵ برگه زردالو، یا ۱۰۰ گرم زردآلو تازه یا کمپوت شده، یا ۲ عدد ازگیل متوسط، یا ۱ عدد شلیل کوچک.
فسفر اولین الکترولیتی است که در بیماری کلیوی دچار اختلال میشود و در نتیجه مقدار آن در رژیم غذایی بیماران کلیوی باید به دقت محاسبه و اندازه گیری شود. فسفر در همه انواع غذاها به مقدار مختلفی وجود دارد. اما در برخی مواد غذایی میزان آن بیشتر است. بیشرین میزان فسفر در بین گروه های مختلف غذایی در لوبیای سویا وجود دارد که در رژیم غذایی برای بیماران کلیوی از مرحله ۳ به بعد به طور کامل حذف میشود. مغزیجات و حبوبات نیز دارای فسفر بسیار بالایی هستند و معمولا در رژیم غذایی بیماران کلیوی استفاده نمیشوند. البته این به معنی حذف کامل آنها نیست و میتوان مقدار کمی از حبوبات و مغزیجات را در رژیم غذایی بیماران کلیوی گنجاند.
پس از این غذاها، لبنیات بیشترین میزان فسفر را در بین گروه های غذایی مختلف دارند و به همین دلیل در رژیم غذایی برای بیماران کلیوی محدود میشوند و نباید به مقدار زیاد استفاده شوند.
سبوس غلات، نوشابه های کولا، آب گوشت و آب خورشت ها فسفر بالایی دارند و در رژیم غذایی بیماران کلیوی نباید استفاده شوند.
همانطور که میدانید سدیم یک از عوامل اصلی موثر بر فشار خون است که باعث بالا رفتن فشار خون و نهایتا آسیب به سلول های کلیوی میشود. از آنجایی که یکی از وظایف کلیه تنظیم سطح سدیم خون است، افت عملکرد آن باعث اختلال در تنظیم پتاسیم و افزایش فشار خون و آسیب مضاعف به کلیه میشود.
مقدار توصیه شده دریافت سدیم در طول روز برای افراد سالم و بیماران کلیوی در مرحله یک و دو کمتر از ۲۴۰۰ میلی گرم در روز و برای بیماران کلیوی در مراحل ۳ به بعد کمتر از ۲۰۰۰ میلی گرم در روز است. اصلی ترین منبع سدیم در رژیم غذایی نمک خوراکی است. هر یک قاشق چایخوری نمک خوراکی حدود ۲۵۰۰ میلی گرم سدیم دارد. پس افراد سالم هم نباید در طول روز بیش از یک قاشق چایخوری نمک دریافت کنند.
به طور معمول ما حدود ۱۵۰۰ میلی گرم سدیم از طریق مصرف غذاهای مختلف دریافت میکنیم. بنابراین در رژیم غذایی بیمار کلیوی مصرف نمک خوراکی نباید بیشتر از نصف قاشق چایخوری در روز باشد.
از طرفی برخی از غذاها مثل رب، سس گوجه فرنگی، مایونز ها، کنسرو، شور ها و... دارای نمک زیادی هستند که نباید در رژیم غذایی نارسایی کلیه مصرف شوند و دریافت آنها باید محدود گردد.
آب و مایعات یکی از مهمترین قسمت های رژیم غذایی برای بیماران کلیوی است. همانطور که میدانید کلیه آب اضافه بدن بدن را از طریق ادرار دفع میکند. حال اگر نارسایی کلیه به حدی باشد که نتواند همه این آب را دفع کند، این آب اضافه در بدن انباشته شده و باعث تورم یا اِدِم میگردد. برای جلوگیری از این حالت باید دریافت آب و مایعات در رژیم غذایی بیمار کلیوی محدود شود.
در حالت عادی ممکن است برای بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی کلیه نیاز به محدودیت آب و مایعات نباشد. اما اگر بیمار دچار ادم یا تورم بدن شده بود و یا اینکه دفع ادرار کاهش پیدا کرده بود باید دریافت مایعات هم کمتر شود.
در رژیم غذایی بیماران کلیوی که نیاز به محدودیت دریافت مایعات دارند مقدار آب و مایعات دریافتی باید در حدود ۵۰۰ سی سی (۲ لیوان) + مقدار آب دفعی از بدن از طریق ادرار، اسهال یا استفراغ باشد. به طور مثال بیماری که حدود ۵۰۰ سی سی دفع ادرار دارد میتواند تا ۱ لیتر معادل ۴ لیوان آب و مایعات در طول روز دریافت کند.
در بیمارانی که به هر دلیل دچار تب شده اند، به ازای هر نیم درجه تب، مقدار مایعات دریافتی باید ۵۰ سی سی افزایش یابد.
در رژیم غذایی بیمار کلیوی با محدودیت دریافت مایعات میتوانید از روش های زیر برای کاهش احساس تشنگی استفاده کنید:
• استفاده از چیپس یخ یا مکیدن قطعات یخ
• استفاده از لیوان کوچک تر برای جرعه جرعه نوشیدن مایعات
• اضافه کردن کمی آبلیمو به آب برای تحریک ترشح بزاق
• جویدن آدامس
• استفاده از آبنبات های ترش و سفت
در رژیم غذایی برای بیماران کلیوی و دیابتی علاوه بر مقدار های پروتئین، سدیم، پتاسیم و فسفر، باید مراقب دریافت کربوهیدرات ها هم باشیم. همانطور که میدانید کربوهیدرات ها عامل اصلی افزایش قند خون هستند و در صورتی که رژیم غذایی دیابتی کلیوی دریافت کنترل شده ای نداشته باشند باعث افزایش قند خون و آسیب بیشتر به کلیه میشوند.
اما تفاوت بسیار مهمی که در رژیم غذایی دیابتی کلیوی و رژیم یک بیمار دیابتی بدون کم کاری کلیه وجود دارد در انتخاب نوع غذا است. در رژیم دیابتی معمولی ما توصیه به مصرف نان های سبوس دار، مصرف سبزیجات بیشتر، حبوبات و انواع غلات کامل میکنیم. اما در رژیم غذایی برای بیماران کلیوی و دیابتی بخاطر محتوای فسفر و پتاسیم بالای این قبیل مواد غذایی نمیتوانیم از آنها استفاده کنیم. این مسئله بخصوص در مورد نان و غلات صدق میکنید که در رژیم غذایی دیابتی کلیوی باید از نان های سفید و غلات تصفیه شده استفاده کنیم.
گرچه مصرف غلات تصفیه شده چندان برای دیابت مناسب نیست اما قند خون را میتوان با دارو کنترل کرد ولی عملکرد کلیه را نمیتوان با هیچ دارویی افزایش داد.
سایر جنبه های رژیم غذایی دیابتی کلیوی و یک رژیم غذایی دیابتی عادی باهم یکسان است و از نظر تقسیم کربوهیدرات ها و کنترل مقدار دریافت آنها میتوانیم مثل هم عمل کنیم. اصول و کلیات رژیم دیابت را میتوانید در اینجا بخوانید.
رژیم رژیم غذایی بیماران کلیوی باید شامل چه مواردی باشد؟
غذاهای مناسب جهت پیشگیری و درمان سنگ کلیه
بیماران دیالیزی باید چه نکاتی را در رژیم غذایی رعایت کنند؟
باید ها و نباید های تغذیه در سندروم نفروتیک
.webp)
.svg){kind=icon}
.svg){kind=icon}
