رژیم مدیترانه‌ای برای کبد چرب

محمدحسن میعادفر، کارشناس تغذیه و رژیم درمانی | به روز رسانی: ۰۸ شهریور ۱۴۰۳

بیماری کبد چرب شایعترین بیماری کبدی است که افراد زیادی را درگیر خود کرده و در صورت عدم درمان به سمت فیبروز و نهایتا سیروز کبدی پیش میرود. التهاب بدن، استرس اکسیداتیو، مصرف کربوهیدرات های ساده، چربی های اشباع زیاد و نداشتن فعالیت بدنی از عوامل مهمی هستند که به چرب شدن کبد دامن میزنند.
یکی از انواع رژیم های غذایی که برای درمان کبد چرب پیشنهاد میشود رژیم مدیترانه‌ای است. در این مقاله میخواهیم بررسی کنیم که رژیم غذایی مدیترانه ای چقدر میتواند به درمان کبد چرب کمک کند و از چه طریقی میتواند کمک کننده باشد؟

مطالعات مختلف نشان میدهند که رژیم غذایی مدیترانه ای میتواند در پیشگیری از کبد چرب مفید باشد. رژیم غذایی مدیترانه ای با کاهش عوامل خطر بروز کبد چرب در ارتباط است. در واقع زمانی که شما از رژیم غذایی مدیترانه ای استفاده میکنید از مزایای زیر بهره مند میشوید:

• کاهش میزان ابتلا به چاقی
• کاهش خطر بروز دیابت نوع ۲
• کاهش بروز سندرم متابولیک
• افزایش سلامت قلب و عروق

همانطور که مشاهده کردید، رژیم مدیترانه ای میتواند عوامل زمینه ساز کبد چرب را کاهش دهد. بعلاوه اینکه شما در این رژیم از مواد غذایی مختلفی استفاده میکنید که فواید زیادی در پیشگیری از بروز کبد چرب دارند. از جمله این مواد غذایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

روغن زیتون

روغن زیتون سرشار از اسید های چرب تک اشباع (MUFAs) است که باعث کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید میشود. بعلاوه اینکه استفاده از روغن زیتون به عنوان روغن اصلی خانوار باعث کاهش میزان چربی شکمی میشود. روغن زیتون حاوی پلی فنول های مختلفی هم هست که خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و از سلول های بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت میکنند و سبب کاهش التهاب میگردند.

ماهی‌های چرب

یکی از غذاهایی که در رژیم مدیترانه ای روی آن تاکید شده مصرف ماهی های چرب است. ماهی های چرب مثل سالمون منبع بسیار خوبی از اسید های چرب امگا ۳ هستند که باعث کاهش التهاب بدن، تنظیم قند خون و کاهش استرس اکسیداتیو میشود.

غلات کامل

غلات کامل حاوی فیبر و ترکیبات پلی فنولی بوده که در پیشگیری از بیماری کبد چرب بسیار مفیدند. فیبر ها علاوه بر اینکه در دستگاه گوارش هضم نمیشوند و باعث افزایش احساس سیری و کمک به کاهش وزن میشوند، سرعت جذب قند را هم کاهش داده و مانع افزایش ناگهانی قند خون میگردند.

میوه و سبزیجات تازه

میوه ها و سبزیجات هم از جمله ترکیباتی هستند که در رژیم مدیترانه ای مورد تاکید قرار دارند. میوه ها و سبزیجات تازه غنی از فیبر و آنتی اکسیدان های مختلف هستند که خطر بروز بیماری کبد چرب را کاهش میدهند.

تا کنون دارویی پیدا نشده که بتواند چربی ذخیره شده در کبد را از آن خارج کند و تنها درمان شناخته شده برای کبد چرب تغییر سبک زندگی و اصلاح رژیم غذایی است. حدود ۵% الی ۱۰% کاهش وزن میتواند کمک بسیار زیادی به خارج شدن چربی ها از کبد کند. اما شما میتوانید با اصلاح عادت های غذایی، حتی بدون کاهش وزن به درمان کبد چرب خود کمک کنید.
رژیم مدیترانه‌ای از جمله رژیم های غذایی سالمی است که با ایجاد عادت های صحیح غذایی، انباشت چربی در کبد را کاهش داده، به خروج چربی های ذخیره شده در کبد کمک کرده و نهایتا به درمان کبد چرب منجر میشود.
در مطالعات مختلفی که روی جمعیت های متفاوت صورت گرفت مشاهده شد استفاده از رژیم غذایی مدیترانه ای به طور چشمگیری در بهبود بیماری کبد چرب موثر است. زمانی که در رژیم مدیترانه ای از غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین استفاده شد این تاثیر بیشتر هم شد. بعلاوه اینکه شما در رژیم مدیترانه ای، علاوه بر اصلاح عادت های غذایی اشتباه باید فعالیت بدنی هم داشته باشید و همین فعالیت بدنی به تدریج سبب خروج چربی از کبد شده و کبد شما را پاکسازی میکند.
یکی دیگر از اثرات رژیم مدیترانه ای در درمان کبد چرب تنظیم سطح قند خون و ترشح انسولین بود. همانطور که میدانید ترشح بیش از حد انسولین در پاسخ به قند خون بالا یکی از عوامل بروز کبد چرب است. رژیم مدیترانه ای با تنظیم قند خون و به دنبال آن تنظیم ترشح انسولین به درمان کبد چرب کمک میکند.
پس میتوان رژیم مدیترانه ای را به عنوان یک رژیم غذایی مناسب برای درمان کبد چرب معرفی نمود. البته باید توجه داشته باشید که مصرف زیاد مواد غذایی میتواند مانع از خروج چربی ها از کبد شده و از درمان کبد چرب جلوگیری کند. در نتیجه شما نباید در مصرف غذاهایی که در رژیم مدیترانه ای مجاز هستند زیاده روی کرده یا پرخوری کنید.

در رژیم مدیترانه ای یک سری اصول کلی وجود دارد که باید از آنها پیروی کنید تا نتیجه مطلوبی بگیرید. در ادامه ۸ اصل مهم در رژیم مدیترانه ای را مشاهده میکنید:

۱. کربوهیدرات های ساده را با غلات کامل جایگزین کنید. برنج قهوه ای، آرد کامل، نان سبوس دار، ماکارونی سبوس دار، جو، جو پرک و... از انواع غلات کامل هستند که میتوانید استفاده کنید.
۲. در هفته ۲ تا ۳ بار از ماهی های چرب استفاده کنید. ترجیحا از ماهی هایی که در دریای آزاد رشد کرده باشند استفاده کنید و هربار به اندازه یک کف دست گوشت ماهی بخورید.
۳. روزانه حداقل ۵ واحد میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید. نیم بیشتر این ۵ واحد را از سبزیجات استفاده کنید و در مصرف میوه ها و سبزیجات تنوع را رعایت کنید.
۴. از روغن زیتون استفاده کنید و آن را جایگزین روغن های معمولی مورد استفاده خود کنید.
۵. گوشت های فراوری شده مثل سوسیس، کالباس، هات داگ، همبرگر و... استفاده نکنید. سعی کنید از انواع گوشت تازه در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
۶. از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید.
۷. قند و شکر را محدود کنید و غذاهای حاوی قند و شکر را استفاده ننماید.
۸. روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.