درمان خانگی آنفولانزا و سرماخوردگی

محمدحسن میعادفر، کارشناس تغذیه و رژیم درمانی | به روز رسانی: ۱۴ دی ۱۴۰۲

سرماخوردگی و آنفولانزا دو بیماری عفونی هستند که عموما دستگاه تنفس را درگیر خود میکنند. شیوع این بیماری ها معمولا در فصل سرما افزایش پیدا میکند و این مسئله بخاطر این است که دمای قسمت بینی و دهان کاهش پیدا کرده و محیط مناسبی برای رشد ویروس ایجاد میشود. از طرفی بخاطر سرمای هوا مردم تمایل دارند که بیشتر در فضای بسته قرار گیرند که این مسئله هم به گسترش بیشتر ویروس در بین جمعیت منجر میشود.
سرماخوردگی و آنفولانزا عموما خود محدود شونده هستند و در موارد زیادی نیاز به درمان دارویی ندارند. اما در برخی موارد هم حتما نیاز به درمان دارویی وجود دارد و در صورت عدم درمان مناسب میتواند به قسمت های مختلف بدن آسیب برسانند. از جمله زمان هایی که باید حتما درمان تحت نظر پزشک انجام شود هنگام بروز عفونت و تب در بیمار است. تنگی نفس شدید هم از مواردی است که باید حتما توسط پزشک رسیدگی شود.
با این حال رعایت برخی توصیه ها در درمان سرماخوردگی و آنفولانزا میتواند نیاز شما به درمان دارویی را کاهش داده، طول مدت بیماری را کم کرده و نهایتا به بهبودی سریعتر شما کمک کنند. در ادامه کارهایی که باید برای درمان سریع آنفولانزا و سرماخوردگی انجام دهید را مشاهده میکنید:

• بینی خود را به طور صحیح، آرام و منظم تحلیه کنید. تخلیه کردن بینی باعث کاهش بار میکروبی در دستگاه تنفس میشود و در نتیجه باعث درمان سریعتر سرماخوردگی و آنفولانزا میشود. بالا کشیدن آب بینی باعث میشود که این میکروب ها در دستگاه تنفس شما باقی بمانند. حتما بعد از تخلیه بینی دست های خود را بشویید.

• استراحت کنید. استراحت کافی باعث میشود که بدن نیروی خود را بر روی مقابله با عوامل سرماخوردگی و آنفولانزا بگذارد و در نتیجه با قوای بیشتری بیماری را درمان کند. زمانی که شما غیر از استراحت کار دیگری انجام دهید بدن شما مجبود خواهد بود قسمتی از انرژی خود را صرف انجام کار کند.

• آب نمک رقیق غرغره کنید. آب نمک رقیق باعث کاهش تورم گلو، مرطوب شدن آن و کاهش تب میگردد. علاوه بر این نمک باعث میشود که محیط دهان و گلو برای رشد و تکثیر میکروب ها نامساعد شده و نتوانند به خوبی تکثیر شوند. توجه داشته باشید که آب نمک غلیظ میتواند به خشکی بیشتر گلو منجر شود و نباید آب نمک شما غلیظ باشد. برای تهیه یک محلول نمکی رقیق یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیتر آب حل کرده و روزانه چند بار غرغره کنید. میتوانید به این محلول نمکی مقدار بسیار کمی چای یا آبلیمو هم اضافه کنید. مقدار آبلیمو بیشتر از ۲ قاشق نباشد، زیرا خاصیت اسیدی داشته و بافت گلو را تحریک میکند.

• مایعات گرم بنوشید. نوشیدن مایعات گرم باعث کاهش التهاب گلو و پیشگیری از کم آبی بدن میشود. از طرفی نوشیدن آب کافی غشای مخاطی بینی و گلو را نرم کرده و از خشک شدن آن جلوگیری میکند. سعی کنید حداقل ۲ لیتر در روز مایعات گرم بنوشید که به درمان سریعتر سرماخوردگی و آنفولانزا کمک کند.

• اگر دچار تورم سینوس ها شده اید و قسمت های سینوسی صورت ملتهب شده اند میتواند از کمپرس های سرد و گرم روی آن قسمت استفاده کنید به درمان این مشکل کمک کند. توجه کنید که کمپرس های سرد و گرم را مستقیما روی پوست قرار ندهید و یک پوشش مانند حوله بین کمپرس و صورت بگذارید که موجب سوختگی پوست نشود.

• در زمان خواب زیر سر خود بالشت اضافه بگذارید. این مسئله باعث میشود که ترشحات آلوده بینی راحت تر خارج شوند و بار میکروبی در دستگاه تنفس شما کاهش پیدا کند. در نتیجه به درمان سریع آنفولانزا و سرماخوردگی کمک میکند.

• با هواپیما سفر نکنید. در ارتفاع بالا فشار بیشتری به دستگاه تنفسی وارد میشود و ممکن است باعث گرفتگی دستگاه تنفس شود. از این رو از سفر با هواپیما خودداری کنید. در صورت اضطرار حتما قبل از سفر هوایی از داروهای ضد احتقان استفاده کنید و قبل از بلند شدن هواپیما اسپری بینی بزنید. جویدن آدامس و بلعیدن مکرر به کاهش فشار کمک میکند.

• دوش آب گرم بگیرید. دوش آب گرم باعث مرطوب شدن محیط فوقانی دستگاه تنفس شده و علائم بیماری را کاهش میدهد. اگر دچار سرگیجه و خستگی هستید بر روی یک صندلی زیر دوش آب گرم بنشینید.

رژیم غذایی و تغذیه مناسب اهمیت ویژه ای در درمان سرماخوردگی و آنفولانزا دارد. در واقع شما با مصرف مواد غذایی مناسب مهمات کافی به سلول های بدن خود برای مبارزه با عوامل بیماری زا میرسانید. همانطور که میدانید سلول های بدن برای انجام صحیح وظایف خود به انرژی، پروتئین و ریزمغذی های مختلفی مثل روی، ویتامین سی، ویتامین دی و... نیاز دارند. از این رو اگر شما نتوانید این مواد مغذی را به بدن برسانید سیستم ایمنی ضعیف خواهد شد و مدت زمان بیماری شما نیز طولانی تر خواهد گشت. پس حتما توصیه های تغذیه ای برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا که در ادامه آمده است را رعایت کنید:

• حجم غذا را کم کرده و دفعات مصرف غذا را بیشتر کنید. مصرف غذای سنگین و پر حجم باعث افزایش گردش خون اطراف دستگاه گوارش و در نتیجه کاهش تمرکز بدن برای مقابله با بیماری میشود.
• سوپ های حاوی شلغم، سوپ مرغ، سوپ سبزیجات، شیر گرم، آش، حلیم کم چرب و... از غذاهایی هستند که هضم آنها راحت بوده و علاوه بر اینکه دارای مواد مغذی زیادی هستند باعث افزایش فشار روی دستگاه گوارش هم نمیشوند.
• مرکبات مثل لیموشیرین، نارنگی، پرتقال شیرین، کامکوات و... حاوی مقدار زیادی ویتامین سی هستند و علاوه بر اینکه به تامین آب بدن کمک میکنند، سیستم ایمنی شما را هم تقویت میکنند. کیوی، فلفل شیرین، گوجه فرنگی، سبزیجات برگ پهن و گواوا از دیگر مواد غنی از ویتامین سی هستند.
• شلغم از جمله گیاهانی است که به درمان سریعتر سرماخوردگی کمک میکند. شما میتوانید از شلغم به صورت سوپ، پخته شده یا آب پز استفاده کنید.
• کدو حلوایی و هویج پخته شده بخاطر مقدار ویتامین A زیادی که دارند به درمان سریعتر آنفولانزا و سرماخوردگی کمک میکنند. میتوانید آنها را به صورت جداگانه یا در غذاها استفاده کنید.
• در صورت گرفتگی بینی حتما از مایعات گرم به مقدار زیاد استفاده کنید. چای و قهوه غلیظ باعث تحریک گلو و دفع آب از بدن میشوند و نباید زیاد استفاده شوند.
• در صورت عدم اشتها به میوه های تازه، میتوانید از آب آنها هم استفاده کنید.
• از مصرف قند های ساده مثل شکر، شکلات، شیرینی، نوشابه، شربت و... خودداری کنید. قند های ساده سوخت رسان میکروب ها هستند و بیماری را تشدید میکنند.
• از مصرف چربی های جامد مثل کره، خامه، روغن های حیوانی و... به مقدار زیاد خودداری کنید سعی کنید آنها را محدود نمایید.
• از غذاهای کنسروی، فست فود ها و غذاهای آماده که از نظر مواد مغذی فقیر هستند استفاده نکنید و سعی کنید از انواع غذاهای تازه مثل میوه ها، سبزیجات، گوشت مرغ و ماهی، نان و غلات کامل، مغزها و آجیل ها استفاده نمایید.
• مصرف غذاهای پروتئینی مثل گوشت مرغ، ماهی، تخم مرغ، پنیر، لبنیات کم چرب فراموش نشود. سلول های ایمنی برای مبارزه با میکروب ها به پروتئین نیاز دارند.
• منابع سلنیوم و زینک مثل گوشت قرمز، بادام برزیلی، ماهی تن، سینه مرغ، بذر کتان، تخم مرغ، مغز تخمه آفتابگردان، اسفناج پخته، حبوبات پخته، آجیل ها جگر و... تقویت کننده سیستم ایمنی هستند. از آنها غافل نشوید.
• به شدت مراقب کم آبی بدن بخصوص در زمان بروز تب باشید. باید به اندازه کافی مایعات و بخصوص مایعات گرم استفاده کنید.